Ο Γιάννης Μόραλης υπήρξε μία από τις δημοφιλέστερες καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες του ελληνικού 20ού αιώνα: πρωτοπόρος ζωγράφος, ταλαντούχος χαράκτης, προικισμένος σκηνογράφος και εξέχων ακαδημαϊκός δάσκαλος.
Μέσα από ζωγραφικά έργα, σχέδια και χαρακτικά, γλυπτά και αρχιτεκτονικές εφαρμογές, εξώφυλλα δίσκων και εικονογραφήσεις βιβλίων, η έκθεση επιχειρεί να χαρτογραφήσει την πορεία του Γιάννη Μόραλη ανά δημιουργική δεκαετία, αναδεικνύοντας άγνωστες πτυχές της ζωής και του έργου του.
Στην οργάνωση της έκθεσης συμπράττουν για πρώτη φορά το Μουσείο Μπενάκη, η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη, με τη συμπαράσταση της οικογένειας του ζωγράφου.
Ο πλούτος των εκθεμάτων είναι εντυπωσιακός: μέσα από περίπου 200 πίνακες και άλλα 100 αντικείμενα σε προθήκες, εξιστορείται η θαυμαστή πορεία ενός επαρχιωτόπαιδου από την Αρτα που στα έντεκά του χρόνια ήρθε στην Αθήνα και αποφάσισε να ασχοληθεί με τη ζωγραφική. Της έμεινε πιστός μέχρι την τελευταία του πνοή. Δεν σταμάτησε στιγμή να εργάζεται με πάθος και αφοσίωση στην τέχνη του.
«Ως παιδί-θαύμα, ο Γιάννης Μόραλης παρακολουθούσε το κυριακάτικο μάθημα της Σχολής Καλών Τεχνών ήδη από τα δεκατρία του. Οταν ξεκίνησε τις κανονικές σπουδές του, ήταν ακόμα ανήλικος – δεκαεπτά ετών» εξηγεί ο επιμελητής της έκθεσης, Νίκος Παΐσιος. «Πέρα από το τεράστιο σχεδιαστικό ταλέντο του, ο Γιάννης Μόραλης ήταν ο πιο προκομμένος άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Αυτά που βλέπετε εδώ δεν αποτελούν ούτε το 10% όσων είχε φτιάξει· θα θέλαμε... τρία Μουσεία Μπενάκη για να τα παρουσιάσουμε όλα!» προσθέτει ο κ. Παΐσιος.
Πάντως, το ισόγειο του Μουσείου Μπενάκη χώρεσε πολλά. Από τους μικρών διαστάσεων πίνακες της νιότης του Μόραλη και τα πρώιμα αριστουργήματα της δεκαετίας του ’40, όταν σταματά να είναι μαθητής και αρχίζει να γίνεται δάσκαλος, μέχρι σχέδια και χαρακτικά, γλυπτά και αρχιτεκτονικές εφαρμογές (όπως για το Χίλτον, τον Διόνυσο και την οικία Δοξιάδη), εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων, αφίσες για τον ΕΟΤ, κεραμικά. Ανάμεσά τους και το πρώτο πιάτο που ζωγράφισε (με μια γοργόνα) για τον Γιώργο Σεφέρη, τον Δεκέμβριο του 1960, πριν από τη συνεργασία του με την Ελένη Βερναρδάκη.
Η έκθεση περιλαμβάνει και κοστούμια και σκηνικά. Ομως το πιο ζωντανό, το πιο συναρπαστικό κομμάτι (και) αυτής της αναδρομικής είναι τα πορτρέτα, ιδιαίτερα των δικών του ανθρώπων: τα αδέλφια του, ο αδελφικός του φίλος Νίκος Νικολάου, οι δάσκαλοί του, η πρώτη του σύζυγος Μαρία Ρουσέν (1941-1945), η δεύτερη, γλύπτρια Αγλαΐα (Μπούμπα) Λυμπεράκη (1947-1955), και η τρίτη, Γιάννα Βασσάλου, και άλλοι έρωτες, που μπορεί να μην τον οδήγησαν στα σκαλιά της εκκλησίας, αλλά προκάλεσαν... εκρήξεις χρωμάτων στους καμβάδες του. Το ερωτικό στοιχείο κατέχει κεντρική θέση στο έργο του Γιάννη Μόραλη.
«Υπάρχουν πολλές ιστορίες που δεν μπορούν να ειπωθούν, γιατί κάποιες από τις πρωταγωνίστριές τους είναι ακόμα εν ζωή και θα βρίσκονται στα εγκαίνια», λέει με νόημα ο Νίκος Παΐσιος. «Ο Γιάννης ήταν ένας ντροπαλός, εσωστρεφής και πολύ τρυφερός άνθρωπος, που ποτέ δεν κρατούσε κακία», συμπληρώνει η επί 45 χρόνια συνεργάτης και επιστήθια φίλη του Πέγκυ Ζουμπουλάκη. «Είχε όμως και πολλές έννοιες και μυστικά. Δεν θα τα πούμε απόψε. Για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν θα τα πούμε. Γιατί ξέρουμε καλά ότι ο ίδιος δεν θα το ήθελε...»
Στην οργάνωση της έκθεσης συμπράττουν για πρώτη φορά το Μουσείο Μπενάκη, η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη, με τη συμπαράσταση της οικογένειας του ζωγράφου.
 |
| Γιάννης Μόραλης με Μαρία Ρουσέν, 1943 |
«Ως παιδί-θαύμα, ο Γιάννης Μόραλης παρακολουθούσε το κυριακάτικο μάθημα της Σχολής Καλών Τεχνών ήδη από τα δεκατρία του. Οταν ξεκίνησε τις κανονικές σπουδές του, ήταν ακόμα ανήλικος – δεκαεπτά ετών» εξηγεί ο επιμελητής της έκθεσης, Νίκος Παΐσιος. «Πέρα από το τεράστιο σχεδιαστικό ταλέντο του, ο Γιάννης Μόραλης ήταν ο πιο προκομμένος άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Αυτά που βλέπετε εδώ δεν αποτελούν ούτε το 10% όσων είχε φτιάξει· θα θέλαμε... τρία Μουσεία Μπενάκη για να τα παρουσιάσουμε όλα!» προσθέτει ο κ. Παΐσιος.
Πάντως, το ισόγειο του Μουσείου Μπενάκη χώρεσε πολλά. Από τους μικρών διαστάσεων πίνακες της νιότης του Μόραλη και τα πρώιμα αριστουργήματα της δεκαετίας του ’40, όταν σταματά να είναι μαθητής και αρχίζει να γίνεται δάσκαλος, μέχρι σχέδια και χαρακτικά, γλυπτά και αρχιτεκτονικές εφαρμογές (όπως για το Χίλτον, τον Διόνυσο και την οικία Δοξιάδη), εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων, αφίσες για τον ΕΟΤ, κεραμικά. Ανάμεσά τους και το πρώτο πιάτο που ζωγράφισε (με μια γοργόνα) για τον Γιώργο Σεφέρη, τον Δεκέμβριο του 1960, πριν από τη συνεργασία του με την Ελένη Βερναρδάκη.
 |
| Γυμνό, 1947. Ενα από τα πρώιμα αριστουργήματα της δεκαετίας του ’40 |
Η έκθεση περιλαμβάνει και κοστούμια και σκηνικά. Ομως το πιο ζωντανό, το πιο συναρπαστικό κομμάτι (και) αυτής της αναδρομικής είναι τα πορτρέτα, ιδιαίτερα των δικών του ανθρώπων: τα αδέλφια του, ο αδελφικός του φίλος Νίκος Νικολάου, οι δάσκαλοί του, η πρώτη του σύζυγος Μαρία Ρουσέν (1941-1945), η δεύτερη, γλύπτρια Αγλαΐα (Μπούμπα) Λυμπεράκη (1947-1955), και η τρίτη, Γιάννα Βασσάλου, και άλλοι έρωτες, που μπορεί να μην τον οδήγησαν στα σκαλιά της εκκλησίας, αλλά προκάλεσαν... εκρήξεις χρωμάτων στους καμβάδες του. Το ερωτικό στοιχείο κατέχει κεντρική θέση στο έργο του Γιάννη Μόραλη.
«Υπάρχουν πολλές ιστορίες που δεν μπορούν να ειπωθούν, γιατί κάποιες από τις πρωταγωνίστριές τους είναι ακόμα εν ζωή και θα βρίσκονται στα εγκαίνια», λέει με νόημα ο Νίκος Παΐσιος. «Ο Γιάννης ήταν ένας ντροπαλός, εσωστρεφής και πολύ τρυφερός άνθρωπος, που ποτέ δεν κρατούσε κακία», συμπληρώνει η επί 45 χρόνια συνεργάτης και επιστήθια φίλη του Πέγκυ Ζουμπουλάκη. «Είχε όμως και πολλές έννοιες και μυστικά. Δεν θα τα πούμε απόψε. Για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν θα τα πούμε. Γιατί ξέρουμε καλά ότι ο ίδιος δεν θα το ήθελε...»
Διάρκεια έκθεσης: 20/09/2018 - 05/01/2019
Εγκαίνια:19.09.2018, 20:00
Ωρες λειτουργείας: Πέμπτη & Κυριακή 10:00 -18:00,
Εγκαίνια:19.09.2018, 20:00
Ωρες λειτουργείας: Πέμπτη & Κυριακή 10:00 -18:00,
Παρασκευή & Σάββατο 10:00 - 22:00
Εισιτήρια: € 8, € 4
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου