Θ. Τσακίρης: Τα κίνητρα της τουρκικής συμπεριφοράς

Μια προσπάθεια ερμηνείας των τουρκικών κινήτρων επιχειρεί, σε άρθρο του στην "Καθημερινή" ο Θεόδωρος Τσακίρης, αν. καθηγητής Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, από τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις: Η πρώτη προσέγγιση είναι η «οικονομικο-κεντρική» και αποδίδει στις τουρκικές κινήσεις την επιδίωξη απόκτησης πρόσβασης σε υδρογονάνθρακες. Η δεύτερη προσέγγιση είναι η «δίκαιο-κεντρική» που ενίοτε αντιμετωπίζει την τουρκική επιθετικότητα ως προσομοίωση δικαστηρίου. Η τρίτη προσέγγιση, αυτή του θουκυδίδειου ρεαλισμού,
εκλαμβάνει την τουρκική επιθετικότητα ως απόρροια ανισορροπίας στον διμερή καταμερισμό ισχύος. Ο Θουκυδίδης θα μας πρότεινε πρώτα να εμβαθύνουμε τις στρατιωτικές και να εντατικοποιήσουμε τις ενεργειακές παραμέτρους των συνεργασιών μας και μετά να προσφύγουμε στη Χάγη, αναφέρει. 

Κάποια αποσπάσματα από το άρθρο αυτό στη συνέχεια: 

Τα κίνητρα της τουρκικής συμπεριφοράς 
Θεόδωρος Τσακίρης

Η πρωτοφανής πρόκληση που δημιουργεί για την Ελλάδα η συμφωνία Τουρκίας - Σαράζ, έχει οδηγήσει σε μια εκ νέου προσπάθεια ερμηνείας των τουρκικών κινήτρων από τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις.

Η πρώτη προσέγγιση είναι η «οικονομικο-κεντρική» και αποδίδει στις τουρκικές κινήσεις την επιδίωξη απόκτησης πρόσβασης σε υδρογονάνθρακες. Η απλουστευτική της διατύπωση θα μπορούσε να συνοψιστεί με το επιχείρημα ότι «όλοι οι πόλεμοι γίνονται για το πετρέλαιο» και άρα ένας διαμοιρασμός του θα απέτρεπε μια σύγκρουση... Το Καζάν-Καζάν φαντάζει για τους υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης ως μια συζητήσιμη διέξοδος. 
Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή δεν ευσταθεί για δύο βασικούς λόγους:
α) Εάν παραδεχθείς υπό την απειλή βίας να μοιραστείς με αυτόν που σε απειλεί κάτι που δεν του ανήκει, γιατί αυτός να σεβαστεί το «καζάν» που εν τη «μεγαλοψυχία» του σου επέτρεψε να κρατήσεις; Θα χρησιμοποιήσει τον ίδιο εκβιασμό, σε μια χρονική συγκυρία που εκείνος θα επιλέξει, για να σου πάρει και το δικό σου 50%, αυτό που δεν του παραχώρησες αρχικά...
β) Η διαγραφόμενη από τις τουρκικές διεκδικήσεις περιοχή επί της ελλαδικής υφαλοκρηπίδας μεταξύ Μεγίστης -Ρόδου - Ξερόκαμπου Λασιθίου, είναι η πλέον ανεξερεύνητη από άποψη σεισμογραφικών ερευνών περιοχή της Ευρώπης... Συνεπώς, δεν μπορεί να αποδίδονται στην τουρκική επιθετικότητα κίνητρα ενεργειακού χαρακτήρα όταν ο διακυβευόμενος «πλούτος» είναι άγνωστος.

Η δεύτερη προσέγγιση είναι η «δίκαιο-κεντρική» που ενίοτε αντιμετωπίζει την τουρκική επιθετικότητα ως προσομοίωση δικαστηρίου. Το διεθνές δίκαιο είναι ο θεμέλιος λίθος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, εάν δεν έχουμε την αποτρεπτική ισχύ για να το προασπίσουμε, δεν πρόκειται να προστατευθούμε από την αυτόματη επίκλησή του, γιατί πολύ απλά το διεθνές δίκαιο δεν επιβάλλεται αυτοδικαίως.
Το ότι το μνημόνιο Τουρκίας - Σαράζ είναι άκυρο, παράνομο και παράλογο δεν σημαίνει ότι δεν ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας πολιτικών τετελεσμένων. Αυτά θα τα αποτρέψουμε όχι μόνο μέσω των νομικών μας επιχειρημάτων, αλλά πρωτίστως μέσω της αεροναυτικής αποτρεπτικής μας ισχύος που θα καταστήσει πολύ πιο αποτελεσματικά και τα νομικά μας επιχειρήματα...
Η «δικαιο-κεντρική» προσέγγιση προάγει την άμεση προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης μέσω συνυποσχετικού και την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών για την επίτευξη αυτού του συνυποσχετικού. Ωστόσο, δεν απαντά πειστικά σε μία σειρά από ερωτήματα που καθιστούν αυτήν την επιλογή μεσοπρόθεσμα ανέφικτη...

Η τρίτη προσέγγιση, αυτή του θουκυδίδειου ρεαλισμού, εκλαμβάνει την τουρκική επιθετικότητα ως απόρροια ανισορροπίας στον διμερή καταμερισμό ισχύος. Ο Θουκυδίδης παρακολουθώντας τις κινήσεις του κ. Ερντογάν δεν θα μας πρότεινε να προσφύγουμε άμεσα στη Χάγη...
Θα μας συμβούλευε να συγκροτήσουμε κοινό μέτωπο με την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και την πλειονότητα των κρατών του Αραβικού Συνδέσμου, αποσκοπώντας στη δυνητική αναγνώριση μιας μελλοντικής κυβέρνησης υπό ή με τον στρατηγό Χαφτάρ και να συνομολογήσουμε με αυτή συμφωνία ΑΟΖ.
Θα μας πρότεινε, τέλος, να εμβαθύνουμε τις στρατιωτικές και να εντατικοποιήσουμε τις ενεργειακές παραμέτρους των συνεργασιών μας με την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ, οριοθετώντας τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας μας στη ΝΑ Μεσόγειο έως το σημείο που ξεκινά η αντίστοιχη κυπριακή οριοθέτηση και μετά –αφού ορίσουμε ΑΟΖ με την Αίγυπτο– να προσφύγουμε στη Χάγη προσκαλώντας την Τουρκία να πράξει το ίδιο. 

Πηγή: kathimerini.gr