28 Δεκεμβρίου 2019

Έφυγε από τη ζωή ο Θάνος Μικρούτσικος

Ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης Θάνος Μικρούτσικος έφυγε από την ζωή σήμερα, σε ηλικία 72 ετών, έπειτα από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο. Ο εμβληματικός καλλιτέχνης νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Metropolitan και απεβίωσε λόγω καρδιοαναπνευστικής ανακοπής. Η είδηση του θανάτου έχει σκορπίσει πανελλήνια συγκίνηση.

Λίγες μέρες νωρίτερα, ο Θάνος Μικρούτσικος, έστελνε το δικό του μήνυμα από το νοσοκομείο όπου έδινε τον πιο σκληρό αγώνα της ζωής του: «Σας γράφω γιατί αισθάνομαι πιο δυνατός και είμαι σίγουρος ότι θα σας συναντήσω σύντομα. “Το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος. Το να μην παραδίνεσαι αυτό είναι”, που λέει και ο αγαπημένος μου Χικμέτ. (...) Αυτές τις μέρες χρειάστηκε πολλές φορές να κάνω μετάγγιση αίματος. Το ίδιο και οι άνθρωποι στους διπλανούς θαλάμους. Σκεφτόμουνα, αντί για δώρο φέτος, να δώσετε αίμα. Για τον Θ.Μ. Για κάποιον που το έχει ανάγκη. Αυτές τις γιορτές σκεφτείτε τους άλλους και γίνετε αιμοδότες...»

Καλλιτέχνης αλλά και πολιτικός

Ο Μικρούτσικος θεωρήθηκε από την αρχή της πορείας του ένας στρατευμένος αριστερός συνθέτης - «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Τροπάρια για Φονιάδες», «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» είναι τα πρώτα χαρακτηριστικά έργα του στην αυγή της Μεταπολίτευσης. Ο ίδιος υποστήριζε από νωρίς το ΚΚΕ, και παρά την αποστασιοποίησή του τη δεκαετία του ’80 επέστρεψε σε αυτό στην ύστερη, τωρινή περίοδο που εκείνος ήταν πια άρρωστος ενώ το κόμμα, με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, έμοιαζε να έχει χάσει την ιδεολογική μάχη για την ηγεμονία της Αριστεράς. Στις τελευταίες εκλογές κατέλαβε την τιμητική τελευταία θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας.

Είχε πάντως διατελέσει και υπουργός Πολιτισμού στη δεύτερη περίοδο του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου (Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994 και Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996), στο πλευρό του οποίου είχε σταθεί την περίοδο του λεγόμενου «Βρώμικου ’89». Πάνω και πέρα απ’ όλα όμως ήταν μουσικός. Ενας από τους πιο εμπνευσμένους και πιο παρεμβατικούς που γνώρισε η χώρα μας μεταπολεμικά.

«Εζησα τη ζωή μου δίνοντας μάχες. Με λάθη. Και σωστά. Και αποφάσιζα πάντα κυρίως να μεγεθύνω τον Χρόνο, ρουφώντας την κάθε στιγμή» είχε πει σε συνέντευξή του στο Protagon τον Σεπτέμβριο του 2018.



Μεγάλος μουσικοσυνθέτης

Ο Μικρούτσικος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947 και με σύμφωνα με το βιογραφικό του, ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο, ενώ σπούδασε μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.

Εμφανίστηκε στα μουσικά πράγματα το 1975, με το δίσκο «Πολιτικά τραγούδια» σε στίχους Ναζίμ Χικμέτ και Βολφ Μπίρμαν. Και ενώ είχε καθιερωθεί ως ένας μουσικός του «αριστερού» ρεπερτορίου, ήρθε ο εμβληματικός «Σταυρός του Νότου» το 1979 που άλλαξε τα πάντα. Και για τον ίδιο, και για τον ποιητή Νίκο Καββαδία και για το ελληνικό πεντάγραμμο. 
Χωρίς αυτόν ίσως να μην είχαμε μάθει ποτέ τη βιωματική ποίηση του Καββαδία, μεταξύ άλλων μελοποιήσεων που έκανε σε μια διαδρομή μισού αιώνα. 

Συνεργάστηκε με κορυφαίες ερμηνεύτριες, όπως η υπέροχη Μαρία Δημητριάδη -πρώτη σύζυγος του αδελφού του, γνωστού τηλεπαρουσιαστή Ανδρέα Μικρούτσικου- η Χαρούλα Αλεξίου και η φημισμένη Ιταλίδα Μίλβα, ενώ τραγούδια του ερμήνευσαν σπουδαίες ανδρικές φωνές, από τον Δημήτρη Μητροπάνο ως τον Μανώλη Μητσιά και από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου ως τον Γιάννη Κούτρα.

Πνεύμα ανήσυχο, ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. «Είμαι εχθρός του τυποποιημένου» είχε πει. Eγραψε όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Με την ίδια αγάπη πάντα για τον έμμετρο λόγο συνέχισε να μελοποιεί Γιάννη Ρίτσο, Άλκη Αλκαίο, Κώστα Τριπολίτη, Φρανσουά Βιγιόν, Κωνσταντίνο Καβάφη και άλλους. 


Ο Θάνος Μικρούτσικος λάτρευε την ποίηση και σε κάθε ευκαιρία επαναλάμβανε την καθοριστική επιρροή που είχε ασκήσει πάνω του ειδικά ο Γιάννης Ρίτσος. «Ηταν και είναι ο δάσκαλός μου», μου είχε πει το 2015, σε μία από τις συνεντεύξεις του. «Ημουν 23 ετών όταν τον γνώρισα. Μόλις είχε γυρίσει από τις εξορίες και τον επισκεπτόμουν κάθε εβδομάδα. Μου έδινε πολύτιμες συμβουλές. Και με το λόγο του, και με τη σιωπή του. “Γράφε για ό,τι σε καίει. Τι σε καίει; Η καταπίεση; Ο έρωτας; Η ερημία σου; Το πέταγμα μιας πεταλούδας; Γράφε για όλα αυτά. Αλλά να το κάνεις με σεβασμό σε ό,τι σου παραδόθηκε στη μουσική. Ψάξε τα σημεία του μέλλοντος στη φόρμα σου, αυτά που θα την κρατήσουν πάντα νέα”, μου έλεγε. Το έκανα. Αλλού το κατάφερα, βέβαια, αλλού όχι».


Μικρούτσικος -  Μητροπάνος: «Ρόζα»

Το ευρύ κοινό βέβαια τον γνώρισε και τον αγάπησε μέσα από τη δουλειά του στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Ολοι, έχουν σιγοτραγουδήσει τη «Ρόζα» με τον Δημήτρη Μητροπάνο. «Στα έργα μου, ακόμη και στο τραγούδι, νομίζω ότι προχώρησα ανιχνεύοντας την καινούργια απλότητα. Παλιά, φοβόμουν την απλότητα επειδή υπήρχε ο κίνδυνος να πέσω στην απλοϊκότητα. Τώρα πλέον, ύστερα και από τη “Ρόζα” του Δημήτρη Μητροπάνου, δεν έχω τον ίδιο φόβο», είχε πει. 

Η πολιτική κηδεία του Θάνου Μικρούτσικου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου και ώρα 14:30 στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών. 


Πηγές: Στοιχεία από protagon.gr και kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου