Επιφανειακή είναι η προστασία που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ενωση στις θάλασσές της. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, εξετάζοντας τις πολιτικές για το περιβάλλον και την αλιεία, καθώς και τα κοινοτικά κονδύλια που έχουν τα τελευταία χρόνια διατεθεί για την προστασία των θαλασσών. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στη Μεσόγειο, όπου η υπεραλίευση συνεχίζεται.
Η έκθεση με θέμα «Θαλάσσιο περιβάλλον: η προστασία της Ε.Ε. έχει μεγάλο εύρος, όχι όμως και βάθος» εξετάζει την αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών πολιτών στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Οπως επισημαίνει:
• Συνολικά, παρά την ύπαρξη πλαισίου για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η Ε.Ε. δεν κατάφερε να αποκαταστήσει την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλασσών, ούτε να περιορίσει την αλιεία σε βιώσιμα επίπεδα σε όλες τις θάλασσες. Η δράση της Ε.Ε. συνέβαλε στην επίτευξη προόδου στον Ατλαντικό, όπου η κατάσταση πολλών ιχθυαποθεμάτων σταθεροποιήθηκε ή/και βελτιώθηκε. Στη Μεσόγειο όμως η κατάσταση των αλιευτικών αποθεμάτων παρέμενε κακή. Σύμφωνα με μελέτες, τα ποσοστά εκμετάλλευσης στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο είναι 2,2 φορές υψηλότερα από τα συμβατά.
• Από 1,2 δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, τα κράτη-μέλη χρησιμοποίησαν 70 εκατ. (6%) για μέτρα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και μόλις 2 εκατ. (0,2%) για τον περιορισμό του αντίκτυπου της αλιείας στο θαλάσσιο περιβάλλον.
• Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές καλύπτουν το 10% των θαλασσών της Ε.Ε. και παρέχουν περιορισμένη προστασία στη θαλάσσια βιοποικιλότητα. Απαιτείται η αύξησή τους στο πλαίσιο ενός ορθά διαχειριζόμενου και καλά συνδεδεμένου δικτύου.
• Επιπλέον, οι προστατευτικές διατάξεις για τα είδη και τους οικοτόπους καταρτίστηκαν πριν από 25 χρόνια και δεν λαμβάνουν υπόψη τις πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις, με αποτέλεσμα να μην καλύπτουν όλα τα απειλούμενα είδη.
• Τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να επιβάλλουν περιορισμούς στις αλιευτικές δραστηριότητες πέραν των χωρικών υδάτων τους, χωρίς να έχουν προηγηθεί πολυμερείς συζητήσεις.
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου καταλήγει σε τρεις συστάσεις:
• Να προσδιοριστούν οι αλλαγές (κανονιστικές και διοικητικές) που χρειάζονται για την προστασία ευαίσθητων ειδών και οικοτόπων.
• Να ενισχυθούν τα μέτρα προστασίας στη Μεσόγειο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού με τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη, πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα καθιέρωσης περαιτέρω προστατευόμενων περιοχών αλιείας στη θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου και να υποβάλλει τακτικά στοιχεία σχετικά με την πρόοδο που επιτυγχάνεται και την ανάγκη λήψης διορθωτικών μέτρων, στο πλαίσιο ενός πολυετούς σχεδίου.
• Να αυξηθεί η κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά μόνο για τους στόχους διατήρησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
«Οι θάλασσές μας αποτελούν πραγματικό θησαυρό, από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη. Εντούτοις, η δράση της Ε.Ε. δεν έχει μέχρι στιγμής επιτύχει να αποκαταστήσει την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των ευρωπαϊκών θαλασσών ή να περιορίσει την αλιεία σε βιώσιμα επίπεδα», δήλωσε ο Joao Figueiredo, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση.
Πηγή: kathimerini.gr
Τι γίνεται όμως ειδικότερα στις ελληνικές θάλασσες; Μια ιδέα μπορούμε να πάρουμε από ένα παλιότερο (πριν από δυο χρόνια, αλλά δεν έχουν αλλάξει και πολλά) δημοσίευμα επίσης στην Καθημερινή, μέρος του οποίου παραθέτουμε στη συνέχεια:
• Από 1,2 δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, τα κράτη-μέλη χρησιμοποίησαν 70 εκατ. (6%) για μέτρα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και μόλις 2 εκατ. (0,2%) για τον περιορισμό του αντίκτυπου της αλιείας στο θαλάσσιο περιβάλλον.
• Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές καλύπτουν το 10% των θαλασσών της Ε.Ε. και παρέχουν περιορισμένη προστασία στη θαλάσσια βιοποικιλότητα. Απαιτείται η αύξησή τους στο πλαίσιο ενός ορθά διαχειριζόμενου και καλά συνδεδεμένου δικτύου.
• Επιπλέον, οι προστατευτικές διατάξεις για τα είδη και τους οικοτόπους καταρτίστηκαν πριν από 25 χρόνια και δεν λαμβάνουν υπόψη τις πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις, με αποτέλεσμα να μην καλύπτουν όλα τα απειλούμενα είδη.
• Τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να επιβάλλουν περιορισμούς στις αλιευτικές δραστηριότητες πέραν των χωρικών υδάτων τους, χωρίς να έχουν προηγηθεί πολυμερείς συζητήσεις.
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου καταλήγει σε τρεις συστάσεις:
• Να προσδιοριστούν οι αλλαγές (κανονιστικές και διοικητικές) που χρειάζονται για την προστασία ευαίσθητων ειδών και οικοτόπων.
• Να ενισχυθούν τα μέτρα προστασίας στη Μεσόγειο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού με τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη, πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα καθιέρωσης περαιτέρω προστατευόμενων περιοχών αλιείας στη θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου και να υποβάλλει τακτικά στοιχεία σχετικά με την πρόοδο που επιτυγχάνεται και την ανάγκη λήψης διορθωτικών μέτρων, στο πλαίσιο ενός πολυετούς σχεδίου.
• Να αυξηθεί η κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά μόνο για τους στόχους διατήρησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
«Οι θάλασσές μας αποτελούν πραγματικό θησαυρό, από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη. Εντούτοις, η δράση της Ε.Ε. δεν έχει μέχρι στιγμής επιτύχει να αποκαταστήσει την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των ευρωπαϊκών θαλασσών ή να περιορίσει την αλιεία σε βιώσιμα επίπεδα», δήλωσε ο Joao Figueiredo, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση.
Πηγή: kathimerini.gr
Τι γίνεται όμως ειδικότερα στις ελληνικές θάλασσες; Μια ιδέα μπορούμε να πάρουμε από ένα παλιότερο (πριν από δυο χρόνια, αλλά δεν έχουν αλλάξει και πολλά) δημοσίευμα επίσης στην Καθημερινή, μέρος του οποίου παραθέτουμε στη συνέχεια:
Αποδεκατίζουν και το Αιγαίο οι ιταλικές μηχανότρατες
Αλιευτικό ρεσάλτο στο Αιγαίο πραγματοποιούν τους τελευταίους μήνες μεγάλα ιταλικά αλιευτικά σκάφη, κλιμακώνοντας τη μεγάλη πίεση που δέχονται εσχάτως οι Ελληνες αλιείς αλλά και τα ευαίσθητα ιχθυαποθέματα. Ιταλικές μηχανότρατες μήκους άνω των 30-32 μέτρων, σαρώνουν τα θαλάσσια «λιβάδια» μεταξύ Δωδεκανήσου και Κρήτης, προκαλώντας σοβαρές ανησυχίες για οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Η κάθοδος των Ιταλών ψαράδων στο Ιόνιο είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. (...) Μέρος τουλάχιστον των συγκεκριμένων ιταλικών σκαφών είναι «εμπειροπόλεμα». Ανήκουν σε μία από τις μεγαλύτερες ιταλικές αλιευτικές εταιρείες, με έδρα στη δυτική Σικελία. (...)
«Οσο μειώνονται οι ψαριές τόσο αυξάνεται ο ανταγωνισμός. Η προστασία των εθνικών αλιευτικών πεδίων είναι κρίσιμη για την επιβίωση των χιλιάδων παράκτιων αλιέων, που αποτελούν και τον κύριο όγκο των ψαράδων. Οι Ιταλοί σήμερα ψαρεύουν πάνω στην υφαλοκρηπίδα, πάνω στα αλιευτικά πεδία που τροφοδοτούν την εγχώρια αλιεία. Οι δικοί μας παράκτιοι αλιείς δεν έχουν βέβαια τη δυνατότητα να ψαρέψουν στην Αδριατική», λέει στην «Κ» ο κ. Θοδωρής Τσιμπίδης, διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος».
Εξαιρετικής σημασίας είναι και η περιβαλλοντική ζημιά από τις τεράστιες μηχανότρατες. «Τα μεγάλα αλιευτικά σκάφη διαθέτουν σύγχρονα βυθόμετρα με τα οποία κάνουν ακτινογραφία στον βυθό. Δεν τους ξεφεύγει ούτε λέπι. Προχωρούν σε τρισδιάστατη απεικόνιση σε βάθος εκατοντάδων μέτρων, παρέχοντας μάλιστα και αυτόματη ογκομέτρηση της βιομάζας! Μάλιστα, ο έμπειρος “ανιχνευτής” υπολογίζει την ψαριά σε τελάρα», τονίζει ο κ. Τσιμπίδης. «Οταν εντοπιστεί ο στόχος κατεβαίνουν δύο τεράστιες πόρτες βάρους 5-6 τόνων που σαρώνουν τα πάντα και τα μαζεύει στη μέση ο σάκος. Οι σιδερένιες πόρτες κτυπούν συχνά τον βυθό, σηκώνουν τεράστιο κουρνιαχτό, ό,τι υπάρχει κρυμμένο μέσα στο ίζημα βγαίνει έξω και πιάνεται. Είναι παράνομο, δεν μπορεί να καταστρέφεις το ίζημα, εκεί αναπαράγονται οι οργανισμοί, καταστρέφεις το οικοσύστημα», εξηγεί ο ίδιος.
«Πρόκειται για ανυπολόγιστη και ανεπανόρθωτη καταστροφή», τονίζει ο διευθυντής του «Αρχιπελάγους», ο οποίος εξηγεί πως για να είναι οικονομικά αποδοτικό μια μεγάλη μηχανότρατα πρέπει να δουλεύει συνέχεια. Σύμφωνα με υπολογισμούς, μια ιταλική μηχανότρατα σηκώνει πάνω από 150 τελάρα την ημέρα, δηλαδή τρεις τόνους αλιευμάτων.
«Μεγάλο μέρος από αυτά, πάνω από το ένα τρίτο των ψαριών, πετιούνται νεκρά στη θάλασσα, γιατί δεν έχουν οικονομική αξία για τέτοια σκάφη! Ο παραλογισμός σε όλο το μεγαλείο», λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Λιβάνιος, εκ μέρους του Πανελληνίου Δικτύου Παράκτιων Αλιέων. «Δεν μας έφταναν οι δικοί μας με τις μηχανότρατες, πλάκωσαν και οι Ιταλοί. Κάθε χρόνο και χειρότερα, το ψάρι μειώνεται και εμείς βγάζουμε τα μάτια μας, τρώμε το μέλλον μας» σημειώνει, τονίζοντας πως «δεν υπάρχει έλεγχος από τις Αρχές».
Αδεια απόπλου για αλιεία σε διεθνή ύδατα δίνουν οι χώρες που ανήκουν τα σκάφη (στην περίπτωσή μας η Ιταλία), αλλά η αλιεία στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου πρέπει να ασκείται με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις κατευθύνσεις της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο (GFCM) του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων για την προστασία των ιχθυαποθεμάτων.
Υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τις ιταλικές μηχανότρατες. Ποιος ελέγχει εάν συμμορφώνονται με τις οδηγίες της GFCM; Ποιος ελέγχει το ημερολόγιο αλιευμάτων; Πού ξεφορτώνονται τα αλιεύματα και ποιος τα καταγράφει; Ακολουθούνται όλες οι νόμιμες ενέργειες για την πορεία των εμπορευμάτων;
Κι ένα συνολικό ερώτημα: Για πόσο ακόμα θα συνεχίζεται η αλιεία της μηχανότρατας, που «ξεσκίζει» τους βυθούς; (...)
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου