AUKUS: Τι σηματοδοτεί η συμφωνία
(από την kathimerini.gr)
Ως μια από τις πιο σημαντικές συμφωνίες στον τομέα τη ς ασφάλειας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χαρακτηρίζουν αναλυτές την τριμερή συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας, γνωστή πλέον με τη συντομογραφία «AUKUS» από τα ακρωνύμια των τριών κρατών, όπως αναφέρει το BBC.
Βασικό άξονα της συμφωνίας, που αναδιαμορφώνει τα δεδομένα στον παγκόσμιο στρατηγικό χάρτη και σηματοδοτεί – κατά όλες τις εκτιμήσεις – την απόπειρα της Ουάσιγκτον να ενισχύσει σε όλα τα επίπεδα τις συμμαχίες έναντι της Κίνας, αποτελεί η παράδοση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία.
Επιπλέον, αναλυτές συνδέουν το νέο σύμφωνο και με την πρόθεση των ΗΠΑ να μετατοπίσουν το στρατιωτικό και πολιτικό τους επίκεντρο, από τη Μέση Ανατολή προς τον Ειρηνικό Ωκεανό, πάντοτε με βαρόμετρο τον αυξανόμενο ανταγωνισμό με το Πεκίνο. Συνεπώς, η κίνηση της Ουάσιγκτον δεν θα πρέπει να αποσυνδέεται στρατηγικά και από την πρόσφατη αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν, κάτι που, άλλωστε, ο ίδιος ο Μπάιντεν είχε θέσει από το 2009 ως αντιπρόεδρος στη νέα τότε κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, όπως αναφέρει και ο αναλυτής Edward Luttwak, που είχε διατελέσει σύμβουλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν.
Λεπτές ισορροπίες με τη Γαλλία
Οι εξαγγελίες μοιραία οδήγησαν στην ακύρωση της παραγγελίας γαλλικών υποβρυχίων από την Αυστραλία, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Παρισιού.
Η γαλλική πλευρά, η οποία βλέπει ένα συμβόλαιο 90 δισ. δολαρίων Αυστραλίας (56 δισ. ευρώ) να χάνεται για τη ναυπηγική βιομηχανία της, καταφέρθηκε αμέσως εναντίον μιας «λυπηρής απόφασης» η οποία είναι «αντίθετη στο γράμμα και το πνεύμα της συνεργασίας που επικρατούσε ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστραλία», σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών.
Χαρακτηριστικό της γαλλικής οργής είναι, ότι ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν-Ιβ Λεντριάν έκανε λόγο για «πισώπλατη μαχαιριά» από την Αυστραλία και για «ωμή» απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ. «Είναι πραγματικά μια πισώπλατη μαχαιριά», είπε. «Αυτή η μονομερής, ωμή, απρόβλεπτη απόφαση μοιάζει πολύ με ό,τι έκανε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ», πρόσθεσε, λέγοντας ότι «αισθάνεται θυμό, μαζί με πολλή πικρία». «Είχαμε οικοδομήσει με την Αυστραλία μια σχέση εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη αυτή προδόθηκε», σημείωσε επίσης ο Λεντριάν, ο οποίος είχε συνάψει ο ίδιος αυτό το «συμβόλαιο του αιώνα» για τα υποβρύχια με την Αυστραλία όταν ήταν υπουργός Άμυνας.
Ανησυχία για εκτροχιασμό του πυρηνικού αφοπλισμού
Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει η Washington Post, η νέα συμφωνία προκαλεί ανησυχία στους ειδικούς για το πώς θα επηρεάσει το τοπίο της πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως.
«Νομίζω ότι αν η Αυστραλία ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή και κατασκευάσει πυρηνικά υποβρύχια, δημιουργεί ένα πολύ επιζήμιο προηγούμενο», αναφέρει στην αμερικανική εφημερίδα ο Τζέιμς Άκτον, εκ των επικεφαλής του προγράμματος πυρηνικής πολιτικής στο think tank «Carnegie Endowment for International Peace». Ο ίδιος, συνεχίζοντας, εξηγεί ότι τον προβληματίζει ιδιαίτερα το πώς θα αντιδράσει το Ιράν στην ανακοίνωση και εάν η Τεχεράνη θα επιχειρήσει να προσπεράσει τις εγγυήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), λέγοντας ότι χρησιμοποιεί πυρηνικό υλικό για την κατασκευή ενός υποβρυχίου.
Πριν από τις χθεσινές ανακοινώσεις, ο Ακτον είχε πει ότι θα περίμενε η Κίνα και η Ρωσία να αντιταχθούν σθεναρά σε κάθε προσπάθεια του Ιράν να προβεί σε τέτοιες ενέργειες, αλλά με τα νέα δεδομένα είπε ότι η εκτίμηση αυτή μπορεί να αλλάξει, μετά την απόφαση της Ουάσιγκτον να μοιραστεί τεχνολογία πυρηνικής πρόωσης με την Αυστραλία. «Θεωρώ ότι η ζημιά στο «αντιπυρηνικό» πεδίο θα είναι πολύ σημαντική και πιστεύω ακράδαντα ότι θα υπερβεί τα αμυντικά οφέλη της Αυστραλίας, από την απόκτηση πυρηνικών υποβρυχίων», υποστηρίζει.
Σύμφωνο ασφαλείας ανάμεσα σε Αυστραλία-ΗΠΑ-Βρετανία
(από τη Deutsche Welle)
Σωρεία αντιδράσεων προκαλεί η νέα συμφωνία ασφαλείας που σύναψαν Αυστραλία, Ηνωμένες Πολιτείες και Βρετανία, και η οποία περιλαμβάνει χρήση πυρηνικής τεχνολογίας σε υποβρύχια. Η συμφωνία, που κατά τους αναλυτές, αλλάζει δραστικά τις ισορροπίες στην περιοχή του Ειρηνικού αλλά και του Ινδικού Ωκεανού, προβλέπει οι τρεις χώρες να μοιράζονται πληροφορίες και τεχνογνωσία σε τομείς όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη, ο κυβερνοχώρος και οι υποβρύχιες αμυντικές τεχνολογίες.
Δέσμευση της Αυστραλίας για μη διάδοση των πυρηνικών
Κινητήριος μοχλός για την επίτευξη της συμφωνίας φέρεται να ήταν ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρρισον, ο οποίος έσπευσε να επισημάνει, ότι στόχος δεν είναι η Αυστραλία να καταστεί πυρηνική δύναμη, αλλά να ενισχυθεί η σταθερότητα στην περιοχή, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει νέες απειλές. «Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Η Αυστραλία δεν επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Θα συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε στις δεσμεύσεις για την μη διάδοση των πυρηνικών», είπε ο ηγέτης των Συντηρητικών της Αυστραλίας.
Ο κ. Μόρρισον, ο Βρετανός ομόλογός του Μπόρις Τζόνσον και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στις κοινές δηλώσεις τους δεν κατονόμασαν καμία απειλή. Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι αυτό το σύμφωνο αφορά περισσότερο την Κίνα, που τα τελευταία χρόνια ενδυναμώνει την παρουσία της στον συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο.
Αντιδράσεις από Κίνα και Νέα Ζηλανδία
Η πρεσβεία της Κίνας στην Ουάσιγκτον, σε μια πρώτη τοποθέτηση, κατηγόρησε τις τρεις χώρες για ψυχροπολεμική νοοτροπία και ιδεολογική προκατάληψη. Σημειώνεται ότι οι σχέσεις της Αυστραλίας με την Κίνα εδώ και καιρό είναι σχεδόν «παγωμένες», τόσο στο πολιτικό όσο και στο οικονομικό σκέλος.
Αντίδραση υπήρξε και από τη Νέα Ζηλανδία η οποία ξεκαθάρισε ότι δεν θα επιτραπεί η διέλευση στα χωρικά της ύδατα πυρηνοκίνητων πλοίων. «Δεν θα κάνουμε εξαίρεση για την Αυστραλία», δήλωσε η Νεοζηλανδή πρωθυπουργός Τζασίντα Αρντέρν. Διευκρίνισε όμως, ότι το νέο τριμερές σύμφωνο ασφαλείας δεν πρόκειται να επηρεάσει την πενταμερή συμφωνία που αποκαλείται «Πέντε Μάτια» (Five Eyes) και υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ των κατά βάση αγγλοσαξονικών χωρών, δηλαδή τις ΗΠΑ την Βρετανία, την Αυστραλία τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία.
Αντιδράσεις και κατά των πυρηνικών
Τη δική της θέση κατέθεσε η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN) σημειώνοντας ότι η νέα αυτή συνεργασία με το ακρωνύμιο AUKUS (Australia-United Kingdom-United States) είναι προς την λάθος κατεύθυνση και η Αυστραλία, παρά τα όσα λέγονται περί του αντιθέτου, είναι στον δρόμο της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων.
Τέλος, για ότι έχει σημασία, η ανακοίνωση της συμφωνίας τώρα, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το γεγονός ότι η Αυστραλία επί της ουσίας βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, μιας και μέχρι τον Μάιο πρέπει να διεξαχθούν εκλογές. Ο κ. Μόρρισον, εκτιμούν οι αναλυτές, θέλει να περάσει το μήνυμα ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας χρειάζονται ενίσχυση και ότι υπάρχουν κίνδυνοι και απειλές στον ορίζοντα που πρέπει η χώρα πρέπει να είναι επαρκώς έτοιμη για να αντιμετωπίσει.
Ως μια από τις πιο σημαντικές συμφωνίες στον τομέα τη ς ασφάλειας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χαρακτηρίζουν αναλυτές την τριμερή συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας, γνωστή πλέον με τη συντομογραφία «AUKUS» από τα ακρωνύμια των τριών κρατών, όπως αναφέρει το BBC.
Βασικό άξονα της συμφωνίας, που αναδιαμορφώνει τα δεδομένα στον παγκόσμιο στρατηγικό χάρτη και σηματοδοτεί – κατά όλες τις εκτιμήσεις – την απόπειρα της Ουάσιγκτον να ενισχύσει σε όλα τα επίπεδα τις συμμαχίες έναντι της Κίνας, αποτελεί η παράδοση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία.
Επιπλέον, αναλυτές συνδέουν το νέο σύμφωνο και με την πρόθεση των ΗΠΑ να μετατοπίσουν το στρατιωτικό και πολιτικό τους επίκεντρο, από τη Μέση Ανατολή προς τον Ειρηνικό Ωκεανό, πάντοτε με βαρόμετρο τον αυξανόμενο ανταγωνισμό με το Πεκίνο. Συνεπώς, η κίνηση της Ουάσιγκτον δεν θα πρέπει να αποσυνδέεται στρατηγικά και από την πρόσφατη αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν, κάτι που, άλλωστε, ο ίδιος ο Μπάιντεν είχε θέσει από το 2009 ως αντιπρόεδρος στη νέα τότε κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, όπως αναφέρει και ο αναλυτής Edward Luttwak, που είχε διατελέσει σύμβουλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν.
Γιατί πυρηνοκίνητα υποβρύχια;
Αναφερόμενο ειδικότερα στα πυρηνικά υποβρύχια, το BBC αναφέρει ότι είναι πολύ ταχύτερα και δυσκολότερο να εντοπιστούν από τα συμβατικά υποβρύχια. Μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα επί μήνες, να πυροδοτούν πυραύλους σε μεγαλύτερες αποστάσεις και να μεταφέρουν και περισσότερους.
Η στάθμευσή τους στην Αυστραλία συνιστά σημαντικό πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ και την επιρροή τους στην περιοχή, αναφέρουν αναλυτές.
Οι Αμερικανοί μοιράζονται την υποβρυχιακή τους τεχνολογία για πρώτη φορά μετά 50 χρόνια. Προηγουμένως είχε μοιραστεί την τεχνολογία της μόνο με τη Μεγάλη Βρετανία. Η Αυστραλία θα καταστεί μόλις η έβδομη χώρα στον κόσμο που θα διαθέτει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, μετά τις ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία και Ρωσία.
Αναφερόμενο ειδικότερα στα πυρηνικά υποβρύχια, το BBC αναφέρει ότι είναι πολύ ταχύτερα και δυσκολότερο να εντοπιστούν από τα συμβατικά υποβρύχια. Μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα επί μήνες, να πυροδοτούν πυραύλους σε μεγαλύτερες αποστάσεις και να μεταφέρουν και περισσότερους.
Η στάθμευσή τους στην Αυστραλία συνιστά σημαντικό πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ και την επιρροή τους στην περιοχή, αναφέρουν αναλυτές.
Οι Αμερικανοί μοιράζονται την υποβρυχιακή τους τεχνολογία για πρώτη φορά μετά 50 χρόνια. Προηγουμένως είχε μοιραστεί την τεχνολογία της μόνο με τη Μεγάλη Βρετανία. Η Αυστραλία θα καταστεί μόλις η έβδομη χώρα στον κόσμο που θα διαθέτει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, μετά τις ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία και Ρωσία.
Λεπτές ισορροπίες με τη Γαλλία
Οι εξαγγελίες μοιραία οδήγησαν στην ακύρωση της παραγγελίας γαλλικών υποβρυχίων από την Αυστραλία, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Παρισιού.
Η γαλλική πλευρά, η οποία βλέπει ένα συμβόλαιο 90 δισ. δολαρίων Αυστραλίας (56 δισ. ευρώ) να χάνεται για τη ναυπηγική βιομηχανία της, καταφέρθηκε αμέσως εναντίον μιας «λυπηρής απόφασης» η οποία είναι «αντίθετη στο γράμμα και το πνεύμα της συνεργασίας που επικρατούσε ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστραλία», σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών.
Χαρακτηριστικό της γαλλικής οργής είναι, ότι ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν-Ιβ Λεντριάν έκανε λόγο για «πισώπλατη μαχαιριά» από την Αυστραλία και για «ωμή» απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ. «Είναι πραγματικά μια πισώπλατη μαχαιριά», είπε. «Αυτή η μονομερής, ωμή, απρόβλεπτη απόφαση μοιάζει πολύ με ό,τι έκανε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ», πρόσθεσε, λέγοντας ότι «αισθάνεται θυμό, μαζί με πολλή πικρία». «Είχαμε οικοδομήσει με την Αυστραλία μια σχέση εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη αυτή προδόθηκε», σημείωσε επίσης ο Λεντριάν, ο οποίος είχε συνάψει ο ίδιος αυτό το «συμβόλαιο του αιώνα» για τα υποβρύχια με την Αυστραλία όταν ήταν υπουργός Άμυνας.
Ανησυχία για εκτροχιασμό του πυρηνικού αφοπλισμού
Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει η Washington Post, η νέα συμφωνία προκαλεί ανησυχία στους ειδικούς για το πώς θα επηρεάσει το τοπίο της πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως.
«Νομίζω ότι αν η Αυστραλία ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή και κατασκευάσει πυρηνικά υποβρύχια, δημιουργεί ένα πολύ επιζήμιο προηγούμενο», αναφέρει στην αμερικανική εφημερίδα ο Τζέιμς Άκτον, εκ των επικεφαλής του προγράμματος πυρηνικής πολιτικής στο think tank «Carnegie Endowment for International Peace». Ο ίδιος, συνεχίζοντας, εξηγεί ότι τον προβληματίζει ιδιαίτερα το πώς θα αντιδράσει το Ιράν στην ανακοίνωση και εάν η Τεχεράνη θα επιχειρήσει να προσπεράσει τις εγγυήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), λέγοντας ότι χρησιμοποιεί πυρηνικό υλικό για την κατασκευή ενός υποβρυχίου.
Πριν από τις χθεσινές ανακοινώσεις, ο Ακτον είχε πει ότι θα περίμενε η Κίνα και η Ρωσία να αντιταχθούν σθεναρά σε κάθε προσπάθεια του Ιράν να προβεί σε τέτοιες ενέργειες, αλλά με τα νέα δεδομένα είπε ότι η εκτίμηση αυτή μπορεί να αλλάξει, μετά την απόφαση της Ουάσιγκτον να μοιραστεί τεχνολογία πυρηνικής πρόωσης με την Αυστραλία. «Θεωρώ ότι η ζημιά στο «αντιπυρηνικό» πεδίο θα είναι πολύ σημαντική και πιστεύω ακράδαντα ότι θα υπερβεί τα αμυντικά οφέλη της Αυστραλίας, από την απόκτηση πυρηνικών υποβρυχίων», υποστηρίζει.
Συνάντηση Μόρισον, Μπάιντεν και Τζόνσον
Σύμφωνο ασφαλείας ανάμεσα σε Αυστραλία-ΗΠΑ-Βρετανία
(από τη Deutsche Welle)
Σωρεία αντιδράσεων προκαλεί η νέα συμφωνία ασφαλείας που σύναψαν Αυστραλία, Ηνωμένες Πολιτείες και Βρετανία, και η οποία περιλαμβάνει χρήση πυρηνικής τεχνολογίας σε υποβρύχια. Η συμφωνία, που κατά τους αναλυτές, αλλάζει δραστικά τις ισορροπίες στην περιοχή του Ειρηνικού αλλά και του Ινδικού Ωκεανού, προβλέπει οι τρεις χώρες να μοιράζονται πληροφορίες και τεχνογνωσία σε τομείς όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη, ο κυβερνοχώρος και οι υποβρύχιες αμυντικές τεχνολογίες.
Δέσμευση της Αυστραλίας για μη διάδοση των πυρηνικών
Κινητήριος μοχλός για την επίτευξη της συμφωνίας φέρεται να ήταν ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρρισον, ο οποίος έσπευσε να επισημάνει, ότι στόχος δεν είναι η Αυστραλία να καταστεί πυρηνική δύναμη, αλλά να ενισχυθεί η σταθερότητα στην περιοχή, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει νέες απειλές. «Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Η Αυστραλία δεν επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Θα συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε στις δεσμεύσεις για την μη διάδοση των πυρηνικών», είπε ο ηγέτης των Συντηρητικών της Αυστραλίας.
Ο κ. Μόρρισον, ο Βρετανός ομόλογός του Μπόρις Τζόνσον και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στις κοινές δηλώσεις τους δεν κατονόμασαν καμία απειλή. Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι αυτό το σύμφωνο αφορά περισσότερο την Κίνα, που τα τελευταία χρόνια ενδυναμώνει την παρουσία της στον συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο.
Αντιδράσεις από Κίνα και Νέα Ζηλανδία
Η πρεσβεία της Κίνας στην Ουάσιγκτον, σε μια πρώτη τοποθέτηση, κατηγόρησε τις τρεις χώρες για ψυχροπολεμική νοοτροπία και ιδεολογική προκατάληψη. Σημειώνεται ότι οι σχέσεις της Αυστραλίας με την Κίνα εδώ και καιρό είναι σχεδόν «παγωμένες», τόσο στο πολιτικό όσο και στο οικονομικό σκέλος.
Αντίδραση υπήρξε και από τη Νέα Ζηλανδία η οποία ξεκαθάρισε ότι δεν θα επιτραπεί η διέλευση στα χωρικά της ύδατα πυρηνοκίνητων πλοίων. «Δεν θα κάνουμε εξαίρεση για την Αυστραλία», δήλωσε η Νεοζηλανδή πρωθυπουργός Τζασίντα Αρντέρν. Διευκρίνισε όμως, ότι το νέο τριμερές σύμφωνο ασφαλείας δεν πρόκειται να επηρεάσει την πενταμερή συμφωνία που αποκαλείται «Πέντε Μάτια» (Five Eyes) και υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ των κατά βάση αγγλοσαξονικών χωρών, δηλαδή τις ΗΠΑ την Βρετανία, την Αυστραλία τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία.
Αντιδράσεις και κατά των πυρηνικών
Τη δική της θέση κατέθεσε η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN) σημειώνοντας ότι η νέα αυτή συνεργασία με το ακρωνύμιο AUKUS (Australia-United Kingdom-United States) είναι προς την λάθος κατεύθυνση και η Αυστραλία, παρά τα όσα λέγονται περί του αντιθέτου, είναι στον δρόμο της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων.
Τέλος, για ότι έχει σημασία, η ανακοίνωση της συμφωνίας τώρα, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το γεγονός ότι η Αυστραλία επί της ουσίας βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, μιας και μέχρι τον Μάιο πρέπει να διεξαχθούν εκλογές. Ο κ. Μόρρισον, εκτιμούν οι αναλυτές, θέλει να περάσει το μήνυμα ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας χρειάζονται ενίσχυση και ότι υπάρχουν κίνδυνοι και απειλές στον ορίζοντα που πρέπει η χώρα πρέπει να είναι επαρκώς έτοιμη για να αντιμετωπίσει.
Πηγές: kathimerini.gr (με πληροφορίες από AFP, BBC, Washington Post)
και Deutsche Welle
και Deutsche Welle
-Advertisement-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου