Γιατί έφυγε ο Χρυσοχοΐδης

Η τέταρτη θητεία του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, στο περιβόητο «κτίριο της Κατεχάκη», ολοκληρώθηκε με μια αποπομπή που δεν εξηγήθηκε επαρκώς. Η αναζήτηση των αιτίων χάθηκε –όπως και ο ίδιος ο ανασχηματισμός– μέσα στις εντυπώσεις από τη ματαίωση της ανακοινωθείσας υπουργοποίησης του Ευάγγελου Αποστολάκη, που θα αναλάμβανε τα καθήκοντα του Νίκου Χαρδαλιά στην Πολιτική Προστασία. Γιατί διακόπηκε η συνεργασία του πρωθυπουργού με τον κεντροαριστερό πολιτικό, γνώστη των θεμάτων Προστασίας του Πολίτη, που πέτυχε πολλούς στόχους και που έχει ταυτιστεί με την ασφάλεια, ενώ παράλληλα παρέμενε στις πρώτες θέσεις της δημοτικότητας μεταξύ των υπουργών;

Μια απάντηση, κατά την άποψη του Παύλου Παπαδόπουλου σε άρθρο του στην Καθημερινή (απόσπασμα):

Υπουργός Προστασίας του Πολίτη στις κυβερνήσεις Κώστα Σημίτη, Γιώργου Παπανδρέου, Λουκά Παπαδήμου και Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Χρυσοχοΐδης έχει γίνει στόχος της Αριστεράς, αλλά και άλλων σε όλα τα κόμματα. Είναι αυτοί που επιμένουν ότι έχει «ψυχολογία και ευαισθησία μπάτσου». Για πολλούς άλλους έχει καταγραφεί ως ο μόνος πολιτικός με το θάρρος και τη μέθοδο να αντιπαρατεθεί με την «εθιμοτυπία της μεταπολίτευσης», όπου οι καταλήψεις, οι ρίψεις μολότοφ και οι τρομοκρατικές επιθέσεις καθιερώθηκαν σχεδόν ως συνώνυμο της «ελληνικότητας»...

Κυβερνητικές πηγές διέδωσαν πρόσφατα ότι η φθορά της εικόνας του συνέβη εν μέρει στη Νέα Σμύρνη τον Απρίλιο του 2021, όταν η Αστυνομία κατηγορήθηκε για υπερβολική βία που ο ίδιος αρνήθηκε να καταδικάσει. Κυρίως όμως λέγεται ότι πλήρωσε την αποτυχία ελέγχου των πρόσφατων καταστροφικών πυρκαγιών. 

Ωστόσο, όπως τονίζουν πηγές προσκείμενες στον πρώην υπουργό, η Νέα Σμύρνη ήταν αποτέλεσμα της δράσης μιας μικρής αριστερής ομάδας που εγκλώβισε τις αστυνομικές δυνάμεις σε ένα προσχεδιασμένο επεισόδιο. Οσο για την «αστυνομική βία», αυτή έχει τρία χαρακτηριστικά: Πρώτον, κάποια περιστατικά δεν μπορεί παρά να εκδηλώνονται ως «παρενέργειες» μιας Αστυνομίας που πραγματικά επιχειρεί. Δεύτερον, τα περιστατικά βίας είναι συγκρίσιμα με την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ, όταν η Αστυνομία βρισκόταν σε… «πολιτική καραντίνα». Τρίτον, το «φούσκωμα» των εντυπώσεων περί αστυνομικής βίας οφείλεται σε μια αφήγηση της αντιπολίτευσης που μεγιστοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στόχος είναι ο εγκλωβισμός της κυβέρνησης σε φοβική απραξία, έτσι ώστε να εμφανίζεται στην κοινή γνώμη ανίκανη να ασκήσει εξουσία. 

Το κλίμα που δημιουργήθηκε έφερε σε αμηχανία κυβερνητικά στελέχη που δεν είναι συνηθισμένα σε αντιπαραθέσεις με την αντιπολίτευση. Τα μετεμφυλιακά και μεταπολιτευτικά στερεότυπα για την Αστυνομία εξακολουθούν να συντηρούνται λόγω της χρόνιας αδυναμίας της Κεντροδεξιάς να σχηματίσει μια αντίρροπη αφήγηση.

Το 2019 η κυβέρνηση Μητσοτάκη κληρονόμησε την «κανονικότητα» της ανομίας στο Πεδίο του Αρεως, στην (πρώην) ΑΣΟΕΕ, στο Πολυτεχνείο, στις γειτονιές και στους δρόμους. Αυτοκίνητα καίγονταν, τζαμαρίες έσπαγαν και κτίρια καταλαμβάνονταν με ευκολία. Οι αξιωματικοί της Αστυνομίας αντιλαμβάνονταν ότι η πολιτική εξουσία δεν επιθυμούσε πολλές επεμβάσεις. Τα φυτώρια της τρομοκρατίας και οι «ακαδημίες των μολότοφ», μέσα και έξω από τις φυλακές και τα πανεπιστήμια, ήταν πλέον γνωστά ακόμα και στους πιο ανυποψίαστους. Η πολιτική ανομία είχε επιβραβευθεί με ασυλία και ζωτικό χώρο στην Αθήνα. Ο Μητσοτάκης είχε δεσμευτεί ότι το πρώτο που θα έκανε ήταν «να καθαρίσει τα Εξάρχεια». Μόλις εξελέγη πρόεδρος της Ν.Δ., άρχισε να συνομιλεί τακτικά με τον Χρυσοχοΐδη. 

Η οικογένεια Μητσοτάκη διατηρεί καλές σχέσεις με τον πολιτικό εδώ και 20 χρόνια. Οι σχέσεις χτίστηκαν μετά τη σύλληψη της 17Ν, που ευθύνεται για τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη. Η ευαισθησία του πρωθυπουργού σε θέματα τρομοκρατίας καθιστούσε την «επιστράτευση» του Χρυσοχοΐδη μια απαραίτητη εγγύηση ότι η «παράλληλη πραγματικότητα» της ανομίας δεν θα σαμποτάρει την κυβέρνηση, όπως έγινε το 1990-1993, όταν οι τρομοκρατικές επιθέσεις αυξήθηκαν.

Αλλά και οι κυβερνήσεις Καραμανλή και Σαμαρά βρέθηκαν αμήχανες μπροστά σε μεθόδους μόχλευσης της αγανάκτησης στις οποίες αριστεύει η Αριστερά. Παράλληλα, η υπουργοποίηση Χρυσοχοΐδη έμοιαζε με συγκυβέρνηση με την Κεντροαριστερά, μπλοκάροντας έτσι τη στροφή του ΣΥΡΙΖΑ στο Κέντρο. Ο Χρυσοχοΐδης στην κυβέρνηση Μητσοτάκη συμβόλιζε την επένδυση στους αρίστους, την αφοσίωση στο έργο και τη διεύρυνση στο Κέντρο.

Το σχέδιο Μητσοτάκη – Χρυσοχοΐδη πήγε καλά. Με την τέταρτη ανάληψη των ίδιων καθηκόντων μέσα σε 20 χρόνια, ο Χρυσοχοΐδης αφύπνισε την Αστυνομία, στήριξε ηθικά και υλικά τους ανθρώπους της και υπενθύμισε την ηθική ανωτερότητα της νομιμότητας που, όπως έχει πει, είναι προϋπόθεση και θεμέλιο της Δημοκρατίας. Γιατί αυτός ξεχωρίζει από άλλους που αναλαμβάνουν την ίδια θέση; Γιατί η αντιμετώπιση της δολιοφθοράς των θεσμών που γίνεται μέσα από μικρά και μεγάλα «αντάρτικα» είναι πολιτική πράξη που απαιτεί ρίσκο. Αλλοι υπουργοί Δημόσιας Τάξης –με την εξαίρεση ίσως του Νίκου Δένδια στην κυβέρνηση Σαμαρά– αποφεύγουν την ευθεία σύγκρουση με την κουλτούρα της βίας γιατί γνωρίζουν ότι μετά τη θητεία τους στο υπουργείο θα πρέπει να ζουν φρουρούμενοι. Ο Χρυσοχοΐδης φρουρείται επί 24ώρου βάσεως εδώ και πάνω από 20 χρόνια γιατί δεν κάνει την άρρητη συμφωνία πολλών υπουργών Δημόσιας Τάξης που είναι να φροντίζουν να υπάρχει μόνο «λελογισμένη αστυνόμευση», έτσι ώστε να μην τους ανατινάξουν οι νονοί της τρομοκρατίας ή οι νονοί της νύχτας όταν θα χάσουν την καρέκλα. Ηδη από το 1999 αποφάσισε να ρισκάρει και να κάνει τη δύσκολη δουλειά – και γι’ αυτό άλλοι τρεις πρωθυπουργοί μετά τον Κώστα Σημίτη τού πρότειναν να επιστρέψει στη λεωφόρο Κατεχάκη.

Δεν είναι μόνο η πολιτική βία και τα «Εξάρχεια». Δεν είναι η σύλληψη της 17Ν και του ΕΛΑ, των τρομοκρατών πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς που χαρακτηρίζουν τη διαδρομή του στα συνολικά 7,5 χρόνια που έχει υπηρετήσει στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Είναι παράλληλα οι επιτυχίες στην καταπολέμηση του εγκλήματος αλλά και στην πολιτική προστασία...

Κυρίως αποτελεί μια μέθοδο που δεν είναι πολύ δημοφιλής μεταξύ των πολιτικών: το να είσαι παρών στο πεδίο και όχι στο γραφείο. Κάθε άνοιξη, στα χρόνια που ήταν υπουργός, συνήθιζε να επισκέπτεται τις 20 περιοχές στις οποίες ήταν πιο πιθανό να εκδηλωθεί πυρκαγιά με βάση τα στατιστικά στοιχεία των προηγούμενων ετών και να οργανώνει μαζί με τους κατά τόπους επικεφαλής της Πυροσβεστικής προγράμματα πρόληψης και σενάρια αντιμετώπισης...

Ο Χρυσοχοΐδης δύσκολα μιλάει. Δεν αντιδρά όταν μαθαίνει ότι κυβερνητικά κέντρα του χρεώνουν την ευθύνη για την πυρόσβεση, έστω κι αν είναι γνωστό ότι η ευθύνη για την πυρόσβεση μεταφέρθηκε εδώ και αρκετό καιρό τυπικά και ουσιαστικά στον Νίκο Χαρδαλιά...

Ασφαλώς, η πολιτική ταυτότητα του Χρυσοχοΐδη, ο οποίος ανήκει στην Κεντροαριστερά, δεν ήταν αποδεκτή από όλους στη Νέα Δημοκρατία και αυτό αναφέρεται ως ένας από τους λόγους της απομάκρυνσής του. Ομως ο Ευάγγελος Αποστολάκης που θα αναλάμβανε το υπό σύσταση υπουργείο Πολιτικής Προστασίας ήταν υπουργός Αμυνας του ΣΥΡΙΖΑ μετά την αποχώρηση του Πάνου Καμμένου από την κυβέρνηση Τσίπρα.

Κατά συνέπεια, η ασφαλέστερη απάντηση στο «γιατί αποπέμφθηκε ο Χρυσοχοΐδης» μπορεί κυρίως να αναζητηθεί στη σταδιακή διεύρυνση του μοντέλου διακυβέρνησης του επιτελικού κράτους. Βάσει του μοντέλου αυτού, το Μέγαρο Μαξίμου διεκδικεί επιτελικό ρόλο σε όσο γίνεται περισσότερα υπουργεία – ένα είδος ελέγχου βαθύτερου από εκείνον που ασκούσαν στους υπουργούς προηγούμενα πρωθυπουργικά γραφεία. Η επιδίωξη στελεχών του Μεγάρου Μαξίμου να επωμιστούν μεγαλύτερη ευθύνη για τις αποφάσεις σε ένα ευρύτερο φάσμα της ασφάλειας προφανώς οδήγησε σε διαφωνίες, οι οποίες επιλύθηκαν με τον ανασχηματισμό. Το αποτέλεσμα θα κριθεί στην πράξη...

Πηγή: kathimerini.gr

-Advertisement-