Ο Τόνι Μπλέρ για Πόυτιν, λαϊκισμό και μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Μία συζήτηση με τον Τόνι Μπλερ είναι πάντοτε ενδιαφέρουσα καθώς πρόκειται για έναν από τους λίγους παλαίμαχους Δυτικούς πολιτικούς που έχουν άποψη, κινούνται δραστήρια και συνεχίζουν να είναι παγκόσμιοι «παίκτες». Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός μιλάει στην Καθημερινή και τον Αλέξη Παπαχελά για τις εντυπώσεις που απεκόμισε από τον Πούτιν όταν τον συνάντησε για πρώτη φορά αλλά και το πώς άλλαξε στην πορεία. Διατυπώνει τις εκτιμήσεις του για την Ουκρανία και τον νέο ψυχρό πόλεμο που μοιάζει να ανοίγεται μπροστά μας.

Ο Μπλερ απαντάει στο ερώτημα για το αν η δημοκρατία απειλείται και αν ο καπιταλισμός πρέπει να διορθώσει τις μεγάλες ανισότητες και διαστροφές που έχουν προκύψει. Οι απαντήσεις του δείχνουν άλλωστε γιατί, δύο δεκαετίες μετά την αποχώρησή του από την πολιτική, συνεχίζει να είναι ένα από τα πιο ανοικτά και ζωντανά μυαλά της εποχής μας. Η συζήτηση έγινε στο πλαίσιο του Φόρουμ των Δελφών.

Ένα μικρό απόσπασμα της συνέντευξης σχετικά με την άποψή του Τόνι Μπλερ για τον Πούτιν, τον λαϊκισμό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Για τον Πούτιν

– «Γνώρισα τον Πούτιν σε αυτό που θα αποκαλούσα δύο ενσαρκώσεις. Και η ανησυχία μου σήμερα είναι ότι γινόμαστε μάρτυρες μιας τρίτης.

Η πρώτη, ήταν ο ηγέτης που γνώρισα λίγο πριν αναλάβει τα καθήκοντά του. Επέμενε η συνάντηση να γίνει στην Αγία Πετρούπολη, για να έχει πιο δυτικό προσανατολισμό. Ο ίδιος ήταν επικεντρωμένος στη μεταρρύθμιση της ρωσικής οικονομίας. Hθελε να έχει καλές σχέσεις με τη Δύση. Και πράγματι, σε αντίθεση με τα όσα είπε πρόσφατα, προσπαθήσαμε να επιτύχουμε αυτές τις καλές σχέσεις. Μην ξεχνάτε ότι το G7 ήταν G8 επί των ημερών μου. Και προσπαθήσαμε να φέρουμε τη Ρωσία στον διάλογο με το ΝΑΤΟ. Αυτή ήταν η πρώτη ενσάρκωση.

Του έλεγα «η στάση της Δύσης απέναντι στη Ρωσία είναι “ας τα βρούμε”. Εχουμε και άλλα πράγματα να κάνουμε. Εχουμε οικονομίες να τακτοποιήσουμε», λέει ο Τόνι Μπλερ για τις επαφές του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. (Φωτ. EPA/DMITRY ASTAKHOV)

Η δεύτερη, ήταν προς το τέλος της θητείας μου, όταν είχε αρχίσει να καταργεί τα συστήματα ελέγχου και ισορροπίας εντός της ρωσικής δημοκρατίας και προφανώς είχε περιβάλει τον εαυτό του με μια ομάδα ανθρώπων υπό πολύ αυστηρό έλεγχο. Οπότε είχε γίνει μια πιο δικτατορική φιγούρα. Oμως, αν και ήταν αρκετά σκληρός, έκανε και τους δικούς του υπολογισμούς.

Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι υπάρχει μια τρίτη ενσάρκωση. Και δεν μπορώ να φανταστώ τον Πούτιν εκείνης της περιόδου να κάνει έναν τόσο λάθος υπολογισμό. Το να κάνεις τέτοια λάθος εκτίμηση σημαίνει ότι έχεις περιβάλει τον εαυτό σου από μια μικρή ομάδα ανθρώπων που δεν θα σου πουν τίποτα που δεν θέλεις να ακούσεις. Και ένα από τα πιο σημαντικά γνωρίσματα της ηγετικής ικανότητας είναι να κατανοείς ότι πρέπει να έχεις γύρω σου μια ομάδα που θα είναι έτοιμη να προκαλέσει, να αμφισβητήσει και με την οποία θα μπορείς να κάνεις μια σωστή συζήτηση. Αυτό, σαφώς, δεν ισχύει στην προκειμένη περίπτωση. Το να πιστεύεις ότι θα μπεις στην Ουκρανία, και οι Ουκρανοί δεν θα πολεμήσουν για να υπερασπιστούν τα εδάφη τους, είναι μια εξαιρετικά λανθασμένη εκτίμηση».

Για τις δυνάμεις του λαϊκισμού

– «Ναι, ανησυχώ (για τις δυνάμεις του λαϊκισμού). Είναι όμως σημαντικό να ορίσουμε τι είναι λαϊκισμός. Γιατί δεν μπορούμε να ορίσουμε τον λαϊκισμό ως δημοφιλία. Οι περισσότεροι πολιτικοί θέλουν να είναι δημοφιλείς. Δεν είναι πολιτικό έγκλημα αυτό. 

Εγώ ορίζω τον λαϊκισμό, ως το να παίρνεις το παράπονο και να το εκμεταλλεύεσαι αντί να το αντιμετωπίζεις. Αυτή είναι για μένα η ουσία του λαϊκισμού. Με άλλα λόγια, αν πάρεις ένα πραγματικό πρόβλημα, ας πούμε τη μετανάστευση, η επιθυμία τους είναι να καπηλευτούν το αρνητικό συναίσθημα κατά των μεταναστών, να το χρησιμοποιήσουν ως μέσο συγκέντρωσης υποστήριξης για να διχάσουν μια χώρα. Ενώ η σωστή πολιτική είναι να αντιμετωπίσεις το συγκεκριμένο ζήτημα και να προσπαθήσεις να βρεις μια λύση. Eτσι, δίνεις τη λύση αντί να εκμεταλλεύεσαι την οργή. Αυτή νομίζω ότι είναι η διαφορά». (...)

Για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

– «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει να έχεις τη δύναμη ως ηγέτης να καταλάβεις τι είναι και τι δεν είναι. Είναι κατά βάση μια έκρηξη συναισθημάτων. Ενα από τα πρώτα μαθήματα που μαθαίνεις στην πολιτική είναι ότι όσοι φωνάζουν πιο δυνατά δεν είναι αυτοί που αξίζει να ακουστούν περισσότερο. Είναι ένα πολύ σημαντικό πολιτικό μάθημα. Εγώ δεν θα μπορούσα να γράψω στο Twitter αυτά που γράφουν κάποιοι. Ισως είναι η βρετανική επιφυλακτικότητα που μου λέει «όχι, αυτό είναι πολύ αγενές». Αλλά αυτοί οι άνθρωποι το κάνουν. 

Ωστόσο, ως πολιτικός ηγέτης πρέπει να προσέξεις να μην το παρερμηνεύσεις αυτό ως το σύνολο της κοινής γνώμης. Υπάρχει μια ειρωνεία σχετικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία είναι ότι πιέζουν τους πολιτικούς και τους θέτουν εκτός ισορροπίας. Αλλά αυτό που πρέπει πάντα να καταλαβαίνουν είναι ότι το κοινό δεν είναι ηλίθιο και πως αντιλαμβάνεται ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ηγεσία... Οπότε, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από πολλές απόψεις, είναι μια πληγή στη σύγχρονη πολιτική, αλλά είναι και ένα γεγονός. Και πρέπει να είσαι αρκετά δυνατός για να τα αντέξεις. Η καλύτερη συνταγή για έναν πολιτικό είναι να μην τα διαβάζει». (...)

Πηγή: kathimerini.gr