Η Ελλάδα μέσα και πίσω από τον φακό του Hollywood

Έκθεση «Ελλάδα, η μούσα του Χόλιγουντ»

Μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό από την ιδιωτική συλλογή του ομογενούς Gregory Pappas (Γκρέγκορι Πάππας) και τις συλλογές της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών (Film Archive and the Margaret Herrick Library) αναδεικνύεται η συμβολή Ελλήνων και Ελληνοαμερικανών στην παραγωγή ταινιών στην Αμερική, μέσα και πίσω από τον φακό της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Είναι η πρώτη φορά που η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, ο οργανισμός που απονέμει τα βραβεία Oscar®, συνεργάζεται με ελληνικό φορέα και παρουσιάζει τμήμα των αρχείων της στην χώρα μας. Η έκθεση πλαισιώνεται από κείμενα του Taso G. Lagos (Τάσος Λαγός), καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Washington, Henry M. Jackson School of International Studies, και του Ilias Chrisochoidis, επισκέπτη καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Stanford και συγγραφέα.

Από τις πρώτες μέρες του Hollywood ως ψυχαγωγικού επίκεντρου του κόσμου, οι Έλληνες έπαιξαν συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξή του. Ο Alexander Pantages (Αλέξανδρος Πανταζής), Έλληνας μετανάστης, έχτισε ένα εκτεταμένο δίκτυο 84 κινηματογράφων στις ΗΠΑ και τον Καναδά στα τέλη του 1800 και στις αρχές του 1900 που σηματοδότησε την έναρξη της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Λίγα χρόνια αργότερα, ένας άλλος Έλληνας μετανάστης, ο Σπύρος Σκούρας που έφτασε στην Αμερική πάμπτωχος το 1910, άλλαξε για πάντα την ιστορία του κινηματογράφου. Ως Πρόεδρος της 20th Century Fox επέβλεψε την παραγωγή μερικών από τα μεγαλύτερα κλασικά έργα του Hollywood και εισήγαγε την τεχνολογία του Cinemascope.

Δεκάδες ηθοποιοί, παραγωγοί, σκηνοθέτες, τεχνικοί και άλλοι επαγγελματίες του κινηματογράφου, Έλληνες ή Ελληνοαμερικανοί ξεχώρισαν επίσης στο Hollywood από τα πρώτα χρόνια και μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένων και δεκάδων που κέρδισαν τα πολυπόθητα Όσκαρ για το ταλέντο και την τέχνη τους. Φυσικά, η Ελλάδα -τα τοπία, η ιστορία και η μυθολογία- αξιοποιήθηκε επίσης ως μούσα για το Hollywood με αμέτρητες ταινίες που γυρίστηκαν στην χώρα ή εμπνεύστηκαν από αυτή.

Ανάμεσα στις αφίσες της έκθεσης βλέπουμε εκείνη για το «America, America» του Ελία Καζάν, του καταγόμενου από την Καππαδοκία κινηματογραφιστή, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους όλων των εποχών. Εκεί υπάρχουν ακόμη, φυσικά, «μάρτυρες» όσων γυρίστηκαν στην ίδια την Ελλάδα. 

Βλέπουμε εκείνη του «Zorba the Greek» του Μιχάλη Κακογιάννη με τον Αντονι Κουίν, τον Αλαν Μπέιτς και την Ειρήνη Παπά, ταινία που επανασύστησε επί της ουσίας την Ελλάδα στο αμερικανικό κοινό και δημιούργησε σημαντικό μέρος της ποπ μυθολογίας που την ακολουθεί μέχρι και σήμερα.

Ομορφη αφίσα έχει και «Το παιδί και το δελφίνι» («Boy on a dolphin»), η πρώτη αμερικανική παραγωγή που γυρίστηκε στη χώρα μας το 1957, με την απαστράπτουσα Σοφία Λόρεν να υποδύεται τη Φαίδρα, μια νεαρή σφουγγαρού από την Υδρα, η οποία ανακαλύπτει τυχαία ένα αρχαίο άγαλμα στον βυθό του νησιού. Ανάλογα εντυπωσιακή είναι και η ξανθιά Τζέιν Μάνσφιλντ, η οποία υποδύθηκε την Ελένη Κόστα, μια μεγάλη Ελληνίδα ντίβα στο «Συνέβη στην Αθήνα» του 1962. 

Φυσικά, από τις αναφορές της έκθεσης δεν θα μπορούσαν να λείπουν ο Ζυλ Ντασσέν και η Μελίνα Μερκούρη. Το «Ποτέ την Κυριακή» και η «Φαίδρα», ταινίες με οσκαρικές υποψηφιότητες αλλά και νίκες, ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο τον ελληνικό κινηματογραφικό μύθο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Στην τελευταία ενότητα, «The Golden Greeks» (Οι χρυσοί Έλληνες), βρίσκουμε τους Ελληνες που έχουν τιμηθεί με το χρυσό αγαλματίδιο: την Κατίνα Παξινού του «Για ποιον χτυπάει η καμπάνα», τον Μάνο Χατζιδάκι –που ως γνωστόν δεν παρέστη στην τελετή απονομής– για τα «Παιδιά του Πειραιά», τον Μιχάλη Κακογιάννη και τον Βασίλη Φωτόπουλο για το «Ποτέ την Κυριακή» και την Ντένη Βαχλιώτη για τα κοστούμια του «Υπέροχου Γκάτσμπι».

Η έκθεση «Ελλάδα, η μούσα του Χόλιγουντ» θα διαρκέσει έως τις 23/7, στην Γκαλερί Κέννεντυ της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης (Μασσαλίας 22).

Πηγές: Ελληνοαμερικανική Ένωση , kathimerini.gr