Σημαντικά πρόσωπα που έφυγαν από τη ζωή το 2022

Το 2022 σημαδεύτηκε από την απώλεια σημαντικών προσώπων σε όλο τον κόσμο, όπως της βασίλισσας Ελισάβετ Β’, του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, του Βαγγέλη Παπαθανασίου, του Σίνζο Άμπε, της Ειρήνης Παπά, του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ή ακόμα και του Πελέ μόλις χθες. 

Κάπως πιο αναλυτικά και με χρονολογική σειρά στη συνέχεια:

6 Ιανουαρίου: Σίντνεϊ ΠΟΥΑΤΙΕ, 94 ετών, ηθοποιός- θρύλος, ο πρώτος μαύρος σταρ του Χόλιγουντ.

Ο Αμερικανός ηθοποιός Σερ Σίντνεϊ Πουατιέ έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 94 ετών. Είχε βραβευτεί με Όσκαρ για την ταινία του 1963 «Κάτω από το Βλέμμα του Θεού» (Lillies of the Field). Ο Πουατιέ υπήρξε, επίσης, σκηνοθέτης, συγγραφέας και διπλωμάτης. Η επιτυχία του ηθοποιού συνεχίστηκε κατά τη δεκαετία του '60 και το 1967 είχε τρεις επιτυχημένες ταινίες στο Αμερικανικό Box-Office: «Ιστορία ενός Εγκλήματος» (In the Heat of the Night), «Μάντεψε Ποιος θα Έρθει το Βράδυ» (Guess Who's Coming to Dinner) και «Στον Κύριό μας με Αγάπη» (To Sir, with Love), οι οποίες πραγματεύονταν το θέμα του ρατσισμού. Το 2002 ο ηθοποιός βραβεύτηκε με Τιμητικό Όσκαρ από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, για τα επιτεύγματά του ως καλλιτέχνης, αλλά κι ως άνθρωπος και το 2009 τιμήθηκε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.

11 Ιανουαρίου:  Νταβίντ ΣΑΣΟΛΙ, 65 ετών, Ιταλός σοσιαλδημοκράτης και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

20 Ιανουαρίου: Έλζα ΣΟΑΡΕΣ, 91 ετών, η μαύρη ντίβα του βραζιλιάνικου τραγουδιού. Μια από τις πιο εμβληματικές τραγουδίστριες της σάμπα, που ηχογράφησε 36 άλμπουμ και τραγούδησε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Βραζιλίας το 2016.

2 Φεβρουαρίου: Μόνικα ΒΙΤΙ, 90 ετών, Ιταλίδα σταρ και μούσα του Μικελάντζελο Αντονιόνι.

Η Ιταλίδα ηθοποιός Μόνικα Βίτι που φώτισε το έργο του Μικελάντζελο Αντονιόνι (πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική του τριλογία «L’avventura, La Notte, L’eclissi»), πέθανε σε ηλικία 90 ετών, ενώ έπασχε από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Συνεργάστηκε με τον Μάριο Μονιτσέλι και συμπρωταγωνίστησε με τον Σόρντι σε πολλές επιτυχημένες ταινίες.

10 Φεβρουαρίου: Λικ ΜΟΝΤΑΝΙΕ, 89 ετών, Γάλλος ιολόγος, βραβευμένος με Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψη του ιού HIV.

13 Μαρτίου: Γουίλιαμ ΧΑΡΤ, 71 ετών, Αμερικανός ηθοποιός, διάσημος για τους ρόλους σε πασίγνωστες ταινίες, όπως Η Μεγάλη Ανατριχίλα (The Big Chill, 1983), βραβευμένος με Όσκαρ Α΄ανδρικού ρόλου για Το Φιλί της Γυναίκας Αράχνης (Kiss of the Spider Woman, 1985).

23 Μαρτίου: Μαντλίν ΟΛΜΠΡΑΪΤ, 84 ετών, η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών στις ΗΠΑ (1997-2001).

8 Απριλίου: Μίμι ΡΑΪΝΧΑΡΤ, 107 ετών, γραμματέας του Όσκαρ Σίντλερ, που συνέταξε τη διάσημη λίστα του Γερμανού βιομηχάνου σώζοντας περισσότερους από 1.000 Εβραίους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

17 Απριλίου: Κατρίν ΣΠΑΑΚ, 77 ετών, Βελγοϊταλίδα ηθοποιός, ηγερία του ιταλικού μεταπολεμικού σινεμά.

19 Απριλίου: Κάνε ΤΑΝΑΚΑ, 119 ετών, Γιαπωνέζα που είχε αναγνωριστεί επισήμως ως ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Η Κάνε Τανάκα γεννήθηκε τη 2α Ιανουαρίου του 1903 στη Φουκουόκα (νοτιοανατολική Ιαπωνία). Εκείνη τη χρονιά οι αδελφοί Ράιτ πραγματοποίησαν την πρώτη μηχανοκίνητη πτήση και η Μαρί Κιουρί έγινε η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ.

19 Μαϊου: VANGELIS (Βαγγέλης Παπαθανασίου), 79 ετών, μεγάλος Έλληνας συνθέτης.

Πέθανε ο μεγάλος συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 79 ετών ο μεγάλος Έλληνας μουσικός και συνθέτης, Βαγγέλης Παπαθανασίου, ή απλά «Vangelis» όπως έγινε γνωστός στο εξωτερικό, αργά το βράδυ της Τρίτης 17 Μαΐου. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, όχι απλά με διεθνές εκτόπισμα, μιας και η μουσική του ακούστηκε ως και στο διάστημα το 2001, στην αποστολή της NASA «2001 Οδύσσεια στον Άρη». Το καλοκαίρι του 2001 ο Παπαθανασίου παρουσίασε το έργο Μυθωδία στους στύλους του Ολυμπίου Διός. Η μουσική του έργου δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑΣΑ «2001: Οδύσσεια στον Άρη». Κορυφαίο σάουντρακ θεωρείται το «Οι δρόμοι της φωτιάς» (Chariots of Fire) για την ομώνυμη ταινία του 1981 η οποία απέσπασε το Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής το 1982.

30 Μαϊου: Μπορίς ΠΑΧΟΡ, 108 ετών, συγγραφέας, διανοούμενος και επιζών των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, που είχε γεννηθεί στην Τεργέστη της Ιταλίας αλλά έγραφε στη γλώσσα του, τα σλοβενικά, καθώς αγωνιζόταν για την αναγνώρισή της.

17 Ιουνίου: Ζαν-Λουί ΤΡΕΝΤΙΝΙΑΝ, 91 ετών, Γάλλος ηθοποιός.

Έχτισε μια τεράστια καριέρα, σχεδόν επτά δεκαετιών, με περισσότερους από 160 ρόλους στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Υπήρξε πρωταγωνιστής του «Ζ» του Κώστα Γαβρά, του «Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα» του του Ροζέ Βαντίμ το 1955 δίπλα στην Μπριζίτ Μπαρντό (φωτογραφία αριστερά) που τον έκανε αμέσως γνωστό, καθώς και της «Αγάπης». Το 1969 βραβεύτηκε με το βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία «Ζ».

2 Ιουλίου: Πίτερ ΜΠΡΟΥΚ, 97 ετών, θρύλος του παγκόσμιου θεάτρου που επανεφηύρε την τέχνη της σκηνοθεσίας και επηρέασε όσο λίγοι τους ομοτέχνους του τον 20ό αιώνα.

8 Ιουλίου: Εντουάρντο ΝΤΟΣ ΣΑΝΤΟΣ, 79 ετών, πρώην πρόεδρος της Ανγκόλας ο οποίος κυβέρνησε για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες τη δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα της Αφρικής

8 Ιουλίου: Σίνζο ΑΜΠΕ, 67 ετών, ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας με τη μεγαλύτερη θητεία στο αξίωμα σκοτώθηκε από πυρά ενώ έκανε προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές, προκαλώντας σοκ σε μια χώρα στην οποία η πολιτική βία είναι κάτι σπάνιο και ο έλεγχος των όπλων αυστηρός.

9 Αυγούστου: Νίκολας ΕΒΑΝΣ, 72 ετών, Βρετανός συγγραφέας που έγραψε το μπεστ σέλερ "Ο γητευτής των αλόγων" το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο.

11 Αυγούστου: Χανάε ΜΟΡΙ, 96 ετών, Γιαπωνέζα σχεδιάστρια, παγκοσμίως γνωστό μέλος της ελίτ της υψηλής ραπτικής, γνωστή με το προσωνύμιο «Madame Butterfly» για τα εμπνευσμένα από τις πεταλούδες σχέδια που έγιναν το σήμα κατατεθέν της στην πορεία των δεκαετιών.

11 Αυγούστου: Ζαν-Ζακ ΣΕΝΠΕ, 89 ετών, Γάλλος σκιτσογράφος, γνωστός για την εικονογράφηση της σειράς παιδικών βιβλίων «Ο μικρός Νικόλας» (Le petit Nicolas) και τις γελοιογραφίες του στον Τύπο.

30 Αυγούστου: Μιχαήλ ΓΚΟΡΜΠΑΤΣΟΦ, 91 ετών, πολιτική προσωπικότητα του 20ού αιώνα, ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης.

Πέθανε ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ, Μιχαήλ ΓκορμπατσόφΜε τις μεταρρυθμίσεις του συνέβαλε στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αλλά δεν κατάφερε να αποτρέψει τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Έγινε γενικός γραμματέας του Σοβιετικού Κομμουνιστικό Κόμματος το 1985, σε ηλικία μόλις 54 ετών. Στην εγχώρια αγορά, η πολιτική της Γκλάσνοστ ("διαφάνεια") επέτρεψε βελτιωμένη ελευθερία του λόγου και τύπου, ενώ η "περεστρόικα" ("αναδιάρθρωση") προσπάθησε να αποκεντρώσει τη διαδικασία λήψης οικονομικών αποφάσεων για τη βελτίωση της αποδοτικότητας. Τα μέτρα εκδημοκρατισμού και ο σχηματισμός του εκλεγμένου Κογκρέσου των Αντιπροσώπων του Λαού υπονόμευσε το μονοκομματικό κράτος. Ο Γκορμπατσόφ αρνήθηκε να παρέμβει στρατιωτικά, όταν διάφορες Ανατολικές χώρες εγκατέλειψαν τη Μαρξιστική-Λενινιστική διακυβέρνηση το 1989-90. Η πολιτική της «γκλάσνοστ», για τον ανοικτό διάλογο με στόχο την επίλυση προβλημάτων, επέτρεψε την μέχρι τότε αδιανόητη κριτική στο κόμμα και στο κράτος, ενώ ενθάρρυνε τους εθνικιστές που άρχισαν να πιέζουν για ανεξαρτησία. Πολλοί Ρώσοι δεν συγχώρησαν ποτέ τον Γκορμπατσόφ την αναταραχή που προκάλεσαν οι μεταρρυθμίσεις του.

8 Σεπτεμβρίου: Ελισάβετ Β’, 96 ετών, η μακροβιότερη μονάρχης της Βρετανίας.

Βασίλισσα Ελισάβετ: 96 χρόνια ζωής μέσα από ένα φωτογραφικό άλμπουμ. Η Μεγάλη Βρετανία βυθίστηκε στο πένθος. Η Βασίλισσα Ελισάβετ, η μακροβιότερη μονάρχης που πέρασε από το Μπάκιγχαμ και βρέθηκε στον θρόνο για 70 χρόνια πέθανε στα 96 της χρόνια, ύστερα από προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε τον τελευταίο καιρό. Χάρη στη μακροζωία της υπήρξε μάρτυρας ιστορικών γεγονότων: έζησε το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, βίωσε τον Ψυχρό Πόλεμο, έχρισε 15 πρωθυπουργούς. Η τελευταία δημόσια εμφάνιση της Ελισάβετ έγινε από το Κάστρο Μπαλμόραλ στη Σκωτία, από όπου και διόρισε πρωθυπουργό τη Λιζ Τρας. Διάδοχος του θρόνου ο Πρίγκιπας Κάρολος.

13 Σεπτεμβρίου: Ζανκ-Λικ ΓΚΟΝΤΑΡ, 91 ετών, Γαλλοελβετός κινηματογραφικός σκηνοθέτης, ο «νονός» της γαλλικής «νουβέλ βαγκ», γνωστός για ταινίες κλασικές όπως οι «Με κομμένη την ανάσα» και «Περιφρόνηση». 

14 Σεπτεμβρίου: Ειρήνη ΠΑΠΑ, 93 ετών, Ελληνίδα σταρ των ταινιών «Ζορμπάς» και τα «Κανόνια του Ναβαρόνε».

Πέθανε η εμβληματική ηθοποιός Ειρήνη Παπά. Λιτή, δωρική μορφή, σύμβολο της ελληνικής ομορφιάς, διάσημη εκπρόσωπος του μεσογειακού πολιτισμού στο εξωτερικό, χαρισματική και δυναμική γυναίκα, η Ειρήνη Παπά έγινε διεθνώς γνωστή για τις υποκριτικές της ικανότητές και το πνεύμα της. Στη σταδιοδρομία της, αναμετρήθηκε με σημαντικούς γυναικείους ρόλους του θεάτρου και του κινηματογράφου, ενσαρκώνοντας πλήρως τη δύναμη τής αρχαίας τραγωδίας. Το 1962 συνεργάστηκε με τον Μιχάλη Κακογιάννη και πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική μεταφορά της «Ηλέκτρας» του Ευριπίδη, ταινία που κέρδισε συνολικά κέρδισε 24 βραβεία και τιμητικές διακρίσεις.

22 Σεπτεμβρίου: Χίλαρι ΜΑΝΤΕΛ, 70 ετών, Βρετανίδα συγγραφέας της βραβευθείσας τριλογίας των Τυδώρ "Γουλφ Χολ". Το "Γουλφ Χολ" ("Wolf Hall"), που κυκλοφόρησε το 2009, και το δεύτερο μέρος της τριλογίας "Γεράκια" ("Bring up the Bodies") που κυκλοφόρησε τρία χρόνια αργότερα, πούλησαν από κοινού περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και κέρδισαν αμφότερα το βραβείο Booker, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί για δύο βιβλία της ίδιας τριλογίας.

04 Οκτωβρίου: Λορέτα ΛΙΝ, 90 ετών, Αμερικανίδα τραγουδίστρια και στιχουργός, από τα μεγαλύτερα αστέρια της αμερικανικής κάντρι μουσικής.

25 Οκτωβρίου: Πιερ ΣΟΥΛΑΖ, 102 ετών, Γάλλος ζωγράφος, που έγινε πιο γνωστός για τους πειραματισμούς του με διαφορετικές αποχρώσεις του μαύρου.

28 Οκτωβρίου: Τζέρι Λι ΛΙΟΥΙΣ, 87 ετών, Αμερικανός μουσικός, ένας από τους τελευταίους σπουδαίους πρωτοπόρους της ροκ εν ρολ.

20 Νοεμβρίου: Έμπε ντε ΜΠΟΝΑΦΙΝΙ, 93 ετών, η φωνή των «Μητέρων της Πλάθα ντε Μάγιο» και μαχητική ακτιβίστρια κατά της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την διάρκεια της δικτατορίας της Αργεντινής.

30 Νοεμβρίου: ΤΖΙΑΝΓΚ Ζεμίν, 96 ετών, πρόεδρος της Κίνας (1993-2003) και γενικός γραμματέας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (1989-2002).

24 Δεκεμβρίου: Φράνκο ΦΡΑΤΙΝΙ, 65 ετών, πρόεδρος του ιταλικού Συμβουλίου της Επικρατείας και πρώην υπουργός Εξωτερικών.

29 Δεκεμβρίου: Βίβιαν ΓΟΥΕΣΤΓΟΥΝΤ, 81 ετών, σχεδιάστρια μόδας, η λεγόμενη και «αυτοκράτειρα του πανκ», γνωστή για τις εκκεντρικές δημιουργίες της όσο και τους αγώνες της: για να αναληφθεί δράση εναντίον της κλιματικής αλλαγής ή για να αφεθεί ελεύθερος ο ιδρυτής του WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ...

29 Δεκεμβρίου: Έντσον Αράντες ντο ΝΑΣΙΜΕΝΤΟ, γνωστότερος ως «Πελέ».

Πέθανε o Πελέ, ο «θρύλος» του ποδοσφαίρου έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. 82 ετών, ο Βραζιλιάνος «μάγος» του ποδοσφαίρου, ο «θρύλος» του ποδοσφαίρου, ο «βασιλιάς» του ποδοσφαίρου. Έφυγε, αφήνοντας πίσω μια λαμπερή καριέρα γεμάτη επιτυχίες. Το ρεκόρ του – των 1.281 γκολ σε 1.363 αγώνες – δεν έχει ξεπεραστεί μέχρι σήμερα, ενώ εκείνος θα μείνει στην ιστορία και ως ο ποδοσφαιριστής που έχει κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο τρεις φορές (τα έτη 1958, 1962 και 1970), την πρώτη φορά όντας μάλιστα μόλις 17 ετών. Από τη δεκαετία του '90 πρεσβευτής του ΟΗΕ και της UNESCO. Τον Δεκέμβριο του 2000 η FIFA τον ανακήρυξε παίκτη του αιώνα. Το περιοδικό TIME τον συμπεριέλαβε στη λίστα με τους 100 πιο σημαντικούς ανθρώπους του 20ού αιώνα.

afirimeno.com

με πληροφορίας από: ΑΠΕ-ΜΠΕ