Στέφανος Μάνος: «Τι κατάφερε η ΝΔ; Να μείνει εν ζωή»

Ο πρώην υπουργός Στέφανος Μάνος έχει συνδεθεί με έργα και αποφάσεις-σταθμούς στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Γεωργίου Ράλλη και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Παρότι διαγράφηκε και αποχώρησε από τη ΝΔ το 1998, εξακολουθεί να είναι ένα από τα πρόσωπα-σύμβολα της παράταξης της Κεντροδεξιάς.

Φωτογραφία επάνω αριστερά: Η ορκωμοσία του Στέφανου Μάνου ως πρώτου υπουργού Περιβάλλοντος. Ήταν ο τελευταίος υπουργός που ορκίστηκε με πρωθυπουργό τον Καραμανλή και Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κωνσταντίνο Τσάτσο.

Έχει χαρακτηριστεί «προκλητικός» και «αιρετικός», αλλά τόσο ο ίδιος όσο και οι υποστηρικτές του αντιτείνουν ότι είναι πολιτικός του πράττειν και εκφράζει την κοινή λογική.

Η γνώμη και οι εκτιμήσεις του για τη φυσιογνωμία, τη διαδρομή και την προσφορά της Νέας Δημοκρατίας αυτά τα πενήντα χρόνια, όπως εκφράζονται στη συνέντευξη αυτή, μπορούν να χαρακτηριστούν ως μια ενοχλητική, επίμονη ή επώδυνη παραφωνία μέσα στο γενικότερο κλίμα ικανοποίησης, πανηγυρισμών και συγχαρητηρίων.

Δυο αποσπάσματα της συνέντευξης στην "Καθημερινή" και στον Παύλο Παπαδόπουλο, σχετικά με το εάν "είναι η ΝΔ φιλελεύθερο κόμμα;" και την "προσφορά της ΝΔ στον τόπο", στη συνέχεια:

(...) Είναι η Νέα Δημοκρατία φιλελεύθερο κόμμα;
Στην ιδρυτική της διακήρυξη ήταν, αλλά δεν θα τη χαρακτήριζα ιδιαίτερα φιλελεύθερη. Στη αρχή μιλούσαν για «ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό». Δεν είχα ποτέ την εντύπωση ότι ήξεραν για τι πράγμα μιλούσαν. Η ηγεσία μπορεί να είχε κάτι στο μυαλό της, αλλά τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος μπορεί να είχαν διαφορετικά πράγματα στο δικό τους μυαλό.

Δεν έγινε η ΝΔ περισσότερο φιλελεύθερη όταν εκλέχτηκε αρχηγός ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το 1984;
Όταν ανέλαβε την ηγεσία ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, υπήρξε μια έντονη προσπάθεια να αποσαφηνιστεί ο φιλελευθερισμός της ΝΔ και τότε προστέθηκε ο όρος «φιλελεύθερη ΝΔ». Είχε παίξει μεγάλο ρόλο σε αυτό ο [βουλευτής της ΝΔ και υφυπουργός] Νίκος Λιναρδάτος. Και πράγματι ο Μητσοτάκης σε εκείνη τη φάση είχε αρκετά φιλελεύθερες απόψεις, αλλά η αίσθησή μου ήταν ότι με την πάροδο του χρόνου επηρεάστηκε από τον περίγυρό του και γινόταν λιγότερο φιλελεύθερος.

Τι σημαίνει για εσάς «φιλελεύθερος»;
Ο φιλελεύθερος πιστεύει πάρα πολύ στο κράτος δικαίου, στην αξιοκρατία και στην τήρηση των νόμων. Δεν μπορώ να πω ότι τα στελέχη της ΝΔ έχουν ιδιαίτερη συμπάθεια στους νόμους. Οι νόμοι είναι βολικοί για όσο τους συμφέρει. Το ζητούμενο στη ΝΔ είναι η εξουσία. Μπροστά στον στόχο της εξουσίας ξεχνάμε τον φιλελευθερισμό. (...)

Γελοιογραφία του Γιάννη Καλαϊτζή δημοσιευμένη στις 15.3.1980, όταν ο Καραμανλής ανέθεσε στον Στέφανο Μάνο το νεοσύστατο Υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος. (Εικόνα: Αρχείο Στέφανου Μάνου)

Ποια θεωρείτε ότι είναι η κυριότερη προσφορά της ΝΔ στον τόπο;
Το ότι διατηρείται εν ζωή.

Μόνο αυτό;
Κινείται με έναν τρόπο που της επιτρέπει να υπάρχει. Παίζει έναν ρόλο στην ιστορία μας, οπωσδήποτε.

Συμφωνείτε ότι η ΝΔ στάθηκε όρθια κατά τη διάρκεια της κρίσης και πρόσφερε στη χώρα την κρίσιμη ηγεσία που χρειαζόταν για να αποφευχθεί η έξοδος από την Ευρωζώνη;
Δεν ξέρω αν συμφωνώ. Πριν από την κρίση είχαμε την κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, η οποία έφυγε αφήνοντας ένα αστρονομικό έλλειμμα. Τώρα με ρωτάτε αν αυτοί που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία μάς προστάτευσαν από τις συνέπειες της χρεοκοπίας. Ε, είναι το λιγότερο που μπορούσαν να κάνουν.

Τελικά, είστε αισιόδοξος για την επόμενη μέρα της χώρας και της ΝΔ ή βλέπετε μαύρα σύννεφα;
Πάντα συγκρίνουμε με ό,τι υπάρχει και η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο. Η ΝΔ είναι το μόνο κόμμα που παραμένει συγκροτημένο. Αλλά δεν είναι αυτό που θα ήθελα…

Πηγή (και ολόκληρη η συνέντευξη): Στέφανος Μάνος: «Τι κατάφερε η ΝΔ; Να μείνει εν ζωή» (kathimerini.gr)