11 Νοεμβρίου 2024

200 χρόνια Ελλάδα. 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές

Αριστερά: Εργοτάξιο του Ισθμού της Κορίνθου, ο οποίος κατασκευάστηκε μεταξύ 1880-1893. Εργο που απασχόλησε πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα αριθμό εργατών. (Πηγή: Μουσείο Μπενάκη).

Το λεύκωμα «200 χρόνια Ελλάδα. 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές» της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) κυκλοφορεί με την ευκαιρία τριών σημαντικών και σημαδιακών επετείων. Πρώτη είναι εκείνη της συμπλήρωσης των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ακολουθούν τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και τέλος, τα 90 χρόνια της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων.

Θεμελίωση του κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδος το 1933. (Πηγή:Ανώνυμος Οικοδομική Εταιρεία ΤΕΚΤΩΝ)

Το δίγλωσσο λεύκωμα στοχεύει να προσφέρει συνοπτικά μια συγκεφαλαιωτική εικόνα των δημόσιων κατασκευών στην Ελλάδα από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως τις μέρες μας, τα επιτεύγματα και τις δυσκολίες στην έως τώρα πορεία που καλύπτει τρεις αιώνες. Αναδεικνύεται η καίρια σημασία των δημόσιων έργων για την ανάπτυξη της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Τα κείμενα υπογράφουν καταξιωμένοι και αναγνωρισμένοι ειδικοί στο είδος τους, η Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, η Λύντια Τρίχα, ο Πανταλέων Δ. Σκάγιαννης και ο Σ. Σταθόπουλος. 

Μέσω της πλούσιας εικονογράφησης αποτυπώνεται παραστατικά η διαδρομή κατασκευής, ανανέωσης και εκσυγχρονισμού των δημόσιων υποδομών και έργων, οι οποίες χωρίς αμφιβολία αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης των σύγχρονων κρατών.

Αποψη από το Ανατολικό Αεροδρόμιο του Ελληνικού, το 1973. (Πηγή: Ιδιωτικό φωτογραφικό αρχείο)

Η έκδοση ξεκινάει από την περίοδο του Καποδίστρια και τον αγώνα που έκανε για τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους, αφήνοντας τη σφραγίδα του στην αρχιτεκτονική και στην πολεοδομία, καθώς και στην ανοικοδόμηση των ελληνικών αστικών κέντρων. Συνεχίζει στα οθωνικά χρόνια, με την κατασκευή του πρώτου μικρού σιδηροδρομικού δικτύου και των μνημειακών κτιρίων και υποδομών της Αθήνας-πρωτεύουσας. 

Και προχωρεί στην εμβληματική περίοδο Τρικούπη, με την ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου σε όλη την Ελλάδα, τη διάνοιξη της διώρυγας στην Κόρινθο, την κατασκευή 2.500 χλμ. δρόμων και πλήθους άλλων έργων. Και στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, που συνοδεύθηκε από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τους πολέμους και τη μνημειώδη προσπάθεια ανασυγκρότησης. 

Ειδική αναφορά γίνεται στο «Πείραμα της Ροδοδάφνης Αιγιαλείας», ένα πρωτοποριακό οικιστικό εγχείρημα για τη συνένωση τεσσάρων κατολισθαίνοντων χωριών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι νεότερες περίοδοι, οι οποίες δεν έχουν απασχολήσει τόσο τη δημόσια σφαίρα. 

Το υδροηλεκτρικό φράγμα του Λάδωνα στην Αρκαδία. (Πηγή: Αρχείο Π. Σκαγιαννη)

Η περίοδος 1963-1974, οπότε η χώρα περνάει από τη βασική ανασυγκρότηση στην εκβιομηχάνιση: όπως αναφέρει ο συγγραφέας αυτού του κεφαλαίου, Παντ. Σκάγιαννης, τη δεκαετία του 1960 γινόμαστε μάρτυρες μιας νέας σειράς σημαντικών έργων, όπως το αεροδρόμιο (εγκαίνια ανατολικού αεροσταθμού το 1969), ένα μεγα-έργο της εποχής, η «νέα» εθνική οδός Πατρών – Κορίνθου – Αθηνών – Λάρισας – Θεσσαλονίκης – Ευζώνων (ΠΑΘΕ) και η πρώτη οδική σήραγγα στην Ελλάδα στο Βραχάσι της Κρήτης. 

Την περίοδο της χούντας ευνοούνται συγκεκριμένες κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίες χρησιμοποιούνται και για τη σύναψη δανείων από το εξωτερικό. Ακολουθεί η περίοδος 1974-1985, από τη Μεταπολίτευση μέχρι τα πρώτα ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης, και βέβαια «η σημαντικότερη για τα δημόσια έργα» περίοδος 1986-2009, που σημαδεύθηκε από τις μεγάλες υποδομές των Ολυμπιακών Αγώνων. Τέλος, το βιβλίο φθάνει από το 2010 έως το 2023, με τις μεγάλες οδικές παραχωρήσεις, τις μεγάλες ενεργειακές και συγκοινωνιακές υποδομές.

Το λεύκωμα παρουσιάζεται στις 14 Νοεμβρίου (19.00), στο Μουσείο Μπενάκη.

Πηγές: Kapon Editions , kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου